مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
رسول درسخوان؛ هادی پاشاچینی
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 7-20
چکیده
هدف اصلی پژوهش، ارزیابی پراکنش فضای سبز و مکانیابی در جهت توسعه آتی با رویکرد عدالت فضایی در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت بنیادی-کاربردی میباشد و به لحاظ زمانی، مقطعی است. برای گردآوری دادهها از سه شیوه کتابخانهای، میدانی و نقشههای وضع موجود شهر به تفکیک مناطق استفاده شدهاست. ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش، ارزیابی پراکنش فضای سبز و مکانیابی در جهت توسعه آتی با رویکرد عدالت فضایی در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت بنیادی-کاربردی میباشد و به لحاظ زمانی، مقطعی است. برای گردآوری دادهها از سه شیوه کتابخانهای، میدانی و نقشههای وضع موجود شهر به تفکیک مناطق استفاده شدهاست. تجزیه و تحلیل دادهها به دو صورت کمی و کیفی صورت پذیرفته است. معیارهای انتخاب شده در جهت مکانیابی عادلانه فضای سبز توسط کارشناسان خبره وزن دهی شده و نقشه عوامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی خروجی گرفته میشود که در نهایت مکانهای پیشنهادی با مدل Index Overlay نشان داده میشود. یافتههای این پژوهش نشانگر این است که کمترین مساحت فضای سبز مربوط به منطقه 9 و بیشترین مساحت مربوط به منطقه 2 میباشد. طبق آمار سرانه فضای سبز، منطقه 2 با سرانه 4/9 و منطقه 9 با سرانه 1 به ترتیب بیشترین و کمترین سرانه فضای سبز را در کلانشهر تبریز دارند. این اختلاف زیاد سرانهها در دسترسی ساکنین این مناطق به فضاهای سبز را با مشکل روبهرو میکند و نشانگر رعایت نشدن عدالت فضایی در توزیع فضای سبز است. شهر تبریز در سالهای نه چندان دور به عنوان یکی از باغ شهرهای ایران شمرده میشد ولیکن امروزه به دلیل افزایش جمعیت و به طبع آن کاهش سرانه فضای سبز و توزیع نامتوازن آن با دسترسی نامناسب به این فضاها روبهرو شده است بطوریکه این کمبود در مناطق مختلف آن به یک اندازه نمیباشد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فاضل احدی؛ حسین نظم فر؛ محمد تقی معصومی؛ اکبر آبروش
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 21-38
چکیده
سوال اصلی(یا هدف اصلی): ارزیابی میزان فقر آموزشی در بلوکهای مختلف شهر اردبیل و خوشهبندی فقر آموزشی در این شهر (خیلی فقیر، فقیر، متوسط، مرفه، خیلی مرفه). در قرن بیست و یکم، یکی از شاخصهای پیشرفت شهری، مسألهی پایین بودن فقر شهری است.یکی از مولفههای فقر شهری، فقر آموزشی هست. این پژوهش نشان داد که فقر آموزشی دارای توزیع خوشهای ...
بیشتر
سوال اصلی(یا هدف اصلی): ارزیابی میزان فقر آموزشی در بلوکهای مختلف شهر اردبیل و خوشهبندی فقر آموزشی در این شهر (خیلی فقیر، فقیر، متوسط، مرفه، خیلی مرفه). در قرن بیست و یکم، یکی از شاخصهای پیشرفت شهری، مسألهی پایین بودن فقر شهری است.یکی از مولفههای فقر شهری، فقر آموزشی هست. این پژوهش نشان داد که فقر آموزشی دارای توزیع خوشهای و خود همبستگی فضایی در شهر اردبیل است. ولی عدم تعادل گستره فضایی در بین محلات در این مولفه سبب به هم خوردن نظم فضایی و رشد اسپیرال شهری در برخی از قسمتهای شهر اردبیل و به حاشیه کشیده شدن بسیاری از مناطق دیگر شهر شده است.به طور نسبی بخش جنوب و جنوب غربی شهر را بلوکهای خیلی مرفه و مرفه را در بر میگیرد و بلوکهای فقیر و خیلی فقیر از نظر فقر آموزشی در بخش شمال غربی و جنوب شرقی دیده میشود. لکههای داغ شامل شهرکهای جدید هستند که بعد از سال 1370در اردبیل احداث شدهاند. در مقابل، لکههای سرد بیشتر در حاشیه شهر اردبیل و سکونتگاههای غیر رسمی که حاصل مهاجرت از شهرهای دیگر میباشد را شامل میشود. حد فاصل این دو منطقه یعنی نواحی مرکزی و در کل بافت اولیه شهر لکههای معتدل و مرز عبور فقر آموزشی را شامل میشوند. دادههای خام بلوکها بر اساس سرشماری سال 1395 بدست آمد، میزان فقر آموزشی با استفاده از نرم افزار R و با روش ANP وزن دهی شد و از نرم افزار Arc GIS جهت تحلیل لکههای داغ گستره فضایی فقر شهری بر حسب فقر آموزشی آنها رسم شد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فرشاد خسروی؛ مجید شمس؛ عباس ملک حسینی
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 39-52
چکیده
سکونتگاههای انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در این میان گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر سبب الحاق و ادغام سکونتگاه کوچکتر (روستا) در سکونتگاه بزرگتر (شهر) میشود. ادغام روستا در شهر پیامدهای زیادی در روستای ادغامی و شهر بر جای میگذارد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل ...
بیشتر
سکونتگاههای انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در این میان گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر سبب الحاق و ادغام سکونتگاه کوچکتر (روستا) در سکونتگاه بزرگتر (شهر) میشود. ادغام روستا در شهر پیامدهای زیادی در روستای ادغامی و شهر بر جای میگذارد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی اثرات گسترش فیزیکی کلانشهر کرمانشاه بر روستاهای پیرامون میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش بررسی، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مطالعات کتابخانهای – اسنادی و میدانی به انجام رسیده است. دادههای پژوهش شامل دادههای اولیه (فرم مصاحبه از گروه نخبگان و متخصصان) و متغیرهای تحقیق به صورت اسنادی و میدانی گردآوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیکهای DEMATEL و VIKOR استفاده گردید. در این پژوهش سه بعد (اجتماعی، اقتصادی و کالبدی) در 9 شاخص مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مدل DEMATEL نشان داد از میان ابعاد مورد بررسی بعد کالبدی و از میان شاخصهای مورد مطالعه شاخص (8C)، (دسترسی به خدمات و امکانات عمومی)، در اولویت قرار دارند. نتایج تحلیل و اولویتبندی روستاهای پیرامون کلانشهر کرمانشاه با توجه به اثرات گسترش فیزیکی با استفاده از مدل مدل VICOR نشان داد روستای نوکان با امتیاز (0.893)، بیشترین تاثیر را پذیرفته است و نسبت به سایر روستاها ارجعیت دارد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
الیاس مودت؛ میلاد ولی پور
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 53-68
چکیده
توسعه پایدار با تاکید بر توسعه پایدار شهری طی دهههای اخیر به تدریج به پاردایم نوین و مسلطی در ادبیات نظری و علمی رایج درباب برنامهریزی شهری تبدیل شده است. توسعه پایدار، توسعهای است که بتواند نیازهای نسل حاضر را بدون تخریب و یا آسیب رساندن به تامین نیازها و خواستههای نسلهای آینده تامین نماید. شهری دارای توسعه پایدار است که اقتصاد ...
بیشتر
توسعه پایدار با تاکید بر توسعه پایدار شهری طی دهههای اخیر به تدریج به پاردایم نوین و مسلطی در ادبیات نظری و علمی رایج درباب برنامهریزی شهری تبدیل شده است. توسعه پایدار، توسعهای است که بتواند نیازهای نسل حاضر را بدون تخریب و یا آسیب رساندن به تامین نیازها و خواستههای نسلهای آینده تامین نماید. شهری دارای توسعه پایدار است که اقتصاد شهری پایدار، جامعه شهری پایدار و محیط زیست شهری پایدار را با حفظ اکوسیستم داشته باشد. که این شاخصها از شرایط توسعه پایداراقتصادی است. ماهیت تحقیق حاضر توسعهای – کاربردی و از نظر روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی) است. دادههای فعالیتهای صنعتی، خدماتی، کشاورزی به صورت مقایسهای درسال 1395 مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است. همچنین دادههای بخشهای اقتصادی به وسیله ضریب مکانی (LQ) و نمایش نموداری با سه عنصر اقتصاد کشوری، اقتصاد شهر دزفول و مقایسه میان دو بافت شهر مورد ارزیابی قرار گرفته است. با تحلیل و بررسی اقتصاد توسعه پایدار شهر دزفول از لحاظ ضریب مکانی که خود شامل اشتغال پایه و غیر پایه میباشد. به ارائه پیشنهاداتی برای بهبود یافتن نسبت و ضرایب اقتصادی ارائه گردیده است. که با افزایش این دو مولفه میزان اشتغال نیز افزایش مییابد که در انتها باعث داشتن اقتصادی پایدار میشود، و با سنجش اقتصاد شهر دزفول بر اساس معیار کشوری بهراه بافت قدیم و جدید دزفول به اشتغال غیرپایه میرسیم که این امر باعث از کارافتادگی اقتصاد شهر و در نهایت شهر را از توسعه پایدار دور میکند. که برای رفع این مشکل از دو سناریور الگوی مصرف و بهروری نیروی ثابت کار پیشنهاداتی ارائه میشود که به توسعه پایدار شهری کمک میکند.
مقاله پژوهشی
گردشگری
جعفر بهاری؛ سمیرا محمدی؛ شهلا بهاری؛ حامد بهاری
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 69-82
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تأثیر تصویر مقصد بر شخصیت مقصد و رضایت گردشگران در شهر تبریز در تابستان ۱۳۹۸ انجام شده است. تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. داده های مورد نیاز ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف تأثیر تصویر مقصد بر شخصیت مقصد و رضایت گردشگران در شهر تبریز در تابستان ۱۳۹۸ انجام شده است. تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. داده های مورد نیاز برای این تحقیق با روش نمونه گیری تصادفی ساده از گردشگران داخلی در شهر تبریز و با ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی هستند که در تابستان ۱۳۹۸ به شهر تبریز آمده اند. با توجه به این که حجم جامعه نا معلوم می باشد از فرمول کوکران به منظور تعیین حجم نمونه استفاده شده است که عدد 384 بدست آمده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تصویر مقصد بر شخصیت مقصد و رضایت گردشگر تأثیر مستقیم و معناداری دارد؛ و همچنین تأثیر شخصیت مقصد بر رضایت گردشگرمستقیم و معنادار است. و از سوی دیگر تصویر مقصد از طریق نقش واسط شخصیت مقصد بر رضایت گردشگر تأثیرغیرمستقیم و معناداری دارد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
حامد رستمی؛ حسین سلیمانی؛ رامین غفاری
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1399، صفحه 83-94
چکیده
بلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمدهای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زیادی از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی میکنند به لحاظ ضعف ...
بیشتر
بلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمدهای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زیادی از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی میکنند به لحاظ ضعف امکانات در این نواحی آسیبهای بسیاری را برای ساکنان روستاها ایجاد میکند، توجه به نواحی روستایی در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. در فرایند برنامه ریزی توسعۀ روستایی، کاربری زمین، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات زیربنایی و رفاهی عمومیو غیره در روستاها را میتوان از جمله مقولههای برنامه ریزی کالبدی برشمرد. اما همه این شاخصها تحت تاثیر ابعاد اقتصادی روستا است. هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا در مرحله اول و بعد بررسی رابطه آن با تاب آوری اقتصادی میباشد. روش پژوهش حاضر روش ترکیبی بود. بدین منظور با بهرهگیری از روش پدیدارشناسی برای شناسایی مشکلات اقتصادی استفاده شد و در بخش کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا، عدم وجود امنیت شغلی، عدم وجود تنوع تولید کار، عدم وجود سلامت سیاست مالی وپولی، عدم وجود امکانات مناسب و عدم وجود زیرساخت های مناسب میباشد و این مشکلات رابطه معناداری با تاب آوری اقتصادی دارند.