مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محمودرضا ثقفی؛ بهاره میرزایی؛ مهشید نقیبی؛ محمد مهدی کاوه جبلی
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 7-20
چکیده
مسکن مهر متشکل از مجموعههای مسکونی بزرگ به عنوان پروژه ملی به منظور خانه دار کردن قشرهای کم درآمد است. ساکنان این پروژهها، مرجع مناسبی برای دستیابی به اطلاعات پیمایشی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی میزان رضایت ساکنین پروژه مسکن مهر شهر جدید بهارستان در جنوب اصفهان است. سوال پژوهش اینست که آیا ساکنان پروژه مسکن مهر بهارستان از جنبههای ...
بیشتر
مسکن مهر متشکل از مجموعههای مسکونی بزرگ به عنوان پروژه ملی به منظور خانه دار کردن قشرهای کم درآمد است. ساکنان این پروژهها، مرجع مناسبی برای دستیابی به اطلاعات پیمایشی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی میزان رضایت ساکنین پروژه مسکن مهر شهر جدید بهارستان در جنوب اصفهان است. سوال پژوهش اینست که آیا ساکنان پروژه مسکن مهر بهارستان از جنبههای کالبدی، خدماتی، عملکردی و اقتصادی مجموعه مسکونی خود رضایت دارند؟ ارزیابیها امکان تکرار موفقیتها و اجتناب از اشتباهات در مجموعههای مشابه را ایجاد میکنند. روش پژوهش بصورت کمی و توصیفی تحلیلی است. ابزار جمعآوری دادهها، اسنادی و میدانی (از طریق پرسشنامه) میباشد. نمونه موردی مسکن مهر بهارستان و حجم نمونه 184 خانوار (55 درصد واحدهای اشغال شده) میباشد. اندازه گیری میزان رضایتمندی بر اساس طیف پنج امتیازی لیکرت به کمک نرمافزار SPSS براساس یافتههای کمی حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقلی از قبیل وضعیت درآمد و وضعیت تاهل افراد میباشد. نتایج تحقیق بر پایه همبستگی یافتههای کمی نشان میدهند که میزان رضایت مندی ساکنان مسکن مهر بهارستان از محیط مسکونی خود، در حد متوسط (خنثی) و سطح رضایت کاربران 2.68 و در حد متوسط میباشد. کمترین میزان رضایت مندی ساکنین از محیط مسکونی مربوط به معیار دسترسی و حمل و نقل است و بیشترین میزان رضایت مربوط به معیار امنیت میباشد. با برنامهریزی اصولی و اجرای ارزیابی در تمام مراحل طراحی میتوان تا حدودی از آسیبهای آتی جلوگیری کرد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محمدعلی فیروزی؛ فرشته شنبه پور
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 21-30
چکیده
شکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعهی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح میباشد و به عنوان نوعی ساختو ساز اجتماعی به فعالیتهای انسانی کالبد میبخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهرهگیری از ابزارهای گوناگون آیندۀ مطلوب خود را بسازد. از طرفی چالشهای ...
بیشتر
شکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعهی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح میباشد و به عنوان نوعی ساختو ساز اجتماعی به فعالیتهای انسانی کالبد میبخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهرهگیری از ابزارهای گوناگون آیندۀ مطلوب خود را بسازد. از طرفی چالشهای زندگی نوین شهری و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آیندهپژوهی در برنامهریزی شهری و بهرهگیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول در آیندهنگاری است و با استفاده از نرمافزار میکمک به تحلیل مؤلفههای شکوفایی شهری در کلانشهر اهواز پرداخته است. در ادامه با استفاده از روش دلفی 30 مؤلفه در پنج حوزه (بهرهوری، زیرساختها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیطزیست) به عنوان شاخصهای شکوفایی شهری استخراج شد. نتایج حاکی از این است که در صفحه پراکندگی پنج دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دووجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 30 عامل یاد شده، پس از بررسی میزان تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلانشهر اهواز با روشهای مستقیم و غیرمستقیم، 7 عامل کلیدی (میزان سواد، خانوارهای زاغهنشین، آلودگی هوا، نرخ بیکاری، مراکز فرهنگی، امید به زندگی در بدو تولد و نرخ فقر) که بیشترین نقش را در وضعیت آینده شکوفایی شهری اهواز دارند، انتخاب شدند. در ادامه نتایج نشان میدهد که هیچکدام از مؤلفههای شکوفایی شهری در اهواز از نگاه کارشناسان، به عنوان عامل هدف قابل تعریف نمیباشد و این مسئله نشان از چندجانبه بودن مسئله شکوفایی کلانشهر اهواز است.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
مینا افتخارنیا؛ کرامت ا... زیاری؛ مجید نادری
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 31-46
چکیده
در قرن اخیر رشد شتابان شهرنشینی و فرایند جهانی شدن منجر به گسترش مفهوم رقابت پذیری در سطوح مختلف بین المللی، ملی، منطقه ای و محلی شده است. با توجه به ارتباط متقابل بین ابعاد مختلف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی، عدم توجه به سایر بخشها و توجه صرف به حوزه اقتصادی، منجر به افزایش آسیبهای محیطی و اجتماعی در سیستمهای شهری ...
بیشتر
در قرن اخیر رشد شتابان شهرنشینی و فرایند جهانی شدن منجر به گسترش مفهوم رقابت پذیری در سطوح مختلف بین المللی، ملی، منطقه ای و محلی شده است. با توجه به ارتباط متقابل بین ابعاد مختلف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی، عدم توجه به سایر بخشها و توجه صرف به حوزه اقتصادی، منجر به افزایش آسیبهای محیطی و اجتماعی در سیستمهای شهری و منطقهای میشود. کشور ایران نیز در سالهای اخیر با معضلات توسعه ناموفق اقتصادی مواجه بوده که منجر به بروز آسیبهای اجتماعی و محیطی شده است. لذا ضروری است تا مدیران و برنامه ریزان جهت توسعۀ اقتصادی، شاخصهای محیطی و اجتماعی را نیز در نظر بگیرند. در مقاله حاضر سعی شده است تا فعالیتهای رقابت پذیر پایدار برای منطقه مادرشهری اراک تعیین شوند. برای این منظور سعی شده است تا با استفاده از روشهای اسنادی و تحلیل محتوا نماگرهای مناسب جهت سنجش وضعیت توسعه یافتگی و رقابت پذیری منطقه مادرشهری اراک استخراج شوند. فعالیتهای زمینه ای با استفاده از روشهای ضریب مکانی، تحلیل تغییر سهم، صادرات به سایر استانها و ظرفیت طبیعی منطقه استخراج شدند. درنهایت با استفاده از فن تاپسیس و بر اساس دو معیار فعالیتهای اقتصادی دارای رقابت نخستین و پایداری رقابت در فعالیتهای اقتصادی برتر، فعالیتهای پایدار دارای برتری رقابتی جهت کاربست در منطقه تعیین شدند. بر این اساس فعالیت تولید صنعتی (ساخت)، تأمین برق، گاز، بخار، تهویه هوا و تأمین و تصفیه آب شرب، حمل و نقل و انبارداری و فعالیتهای کشاورزی، دامداری جنگلداری و پرورش آبزیان مورد توجه قرار گرفته اند.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
سید رامین غفاری
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 47-60
چکیده
شبکه معابر تاثیر بسزایی در توسعه کالبدی-فضایی سکونتگاهها دارند، به شرطی که از آنها بهینه و مطلوب استفاده شود. نبود طرح جامع و منسجم برای طراحی معابر سکونتگاههای روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه، زمینه را برای در هم تنیدگی ساختارهای روستایی، عدم نظم در ساماندهی شریانهای درون ساختی و عدم تناسب معابر با کاربریهای هم طراز آن زمینه ...
بیشتر
شبکه معابر تاثیر بسزایی در توسعه کالبدی-فضایی سکونتگاهها دارند، به شرطی که از آنها بهینه و مطلوب استفاده شود. نبود طرح جامع و منسجم برای طراحی معابر سکونتگاههای روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه، زمینه را برای در هم تنیدگی ساختارهای روستایی، عدم نظم در ساماندهی شریانهای درون ساختی و عدم تناسب معابر با کاربریهای هم طراز آن زمینه را برای مشکلات مختلف در روستاها ایجاد کرده است که نیازمند شناخت عوامل و استانداردهای موثر و راهکار عملیاتی برای ایجاد معابر مناسب میباشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین مهمترین عوامل موثر در طراحی شبکه معابر روستاها و اولویت بندی آنها از منظر مدیران روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه بوده است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات به روش پیمایشی و پرسشنامهای بوده است. جامعه نمونه 86 نفر بوده که شامل (30) نفر مسئولین مرتبط با مسائل روستایی در سطح شهرستان (متخصصان و اساتید دانشگاهی)، دهیاران (14نفر) و شوراهای اسلامی روستاها (42 نفر) بوده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش آمار استنباطی همچون آزمون T تک نمونهای توسط نرم افزار SPSS22 انجام شده است. نتایج برگرفته از تجزیه و تحلیل آماری بیانگر این مطلب است که بکارگیری هریک از معیارهای پنجگانه در طراحی شبکه معابر روستاهای مورد مطالعه مطلوب بوده است ولی شدت مطلوبیت برخی از عوامل بیشتر از بقیه بوده است. براساس نتایج تجزیه و تحلیل آزمون T تک نمونهای «عرض شبکه معابر» با مقدار T(123/3) و «سطح و پوشش شبکه معابر» با مقدار T (874/2) بیشترین تاثیر را در طراحی شبکه معابر روستاهای مورد مطالعه از دیدگاه مسئولین روستایی داشتهاند و همچنین«الگوی ساخت معابر» با مقدار T(785/1) و «معماری و سیمای شبکه معابر» با مقدار T(654/0) در آخرین رتبه قرار داشتهاند در واقع وضعیت بکارگیری آنها نسبت به سایرین نامطلوبتر بوده است.
مقاله پژوهشی
محیط زیست
اعظم عبدالهی بروجنی؛ اصغر محمدی؛ مهرداد نوابخش
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 61-76
چکیده
در کشورهای توسعه یافته یکی از هدفهای مهم سیاستگذاران اقتصادی ارتقای سطح رفاه اجتماعی در جامعه است. در کشورهای در حال توسعه نیز فقط رشد اقتصادی هدف تلقی نمیشود، بلکه این کشورها همگام با کشورهای توسعه یافته افزایش رفاه اجتماعی را هم یکی از هدفهای اصلی و از معیارهای توسعهیافتگی در نظر میگیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای ...
بیشتر
در کشورهای توسعه یافته یکی از هدفهای مهم سیاستگذاران اقتصادی ارتقای سطح رفاه اجتماعی در جامعه است. در کشورهای در حال توسعه نیز فقط رشد اقتصادی هدف تلقی نمیشود، بلکه این کشورها همگام با کشورهای توسعه یافته افزایش رفاه اجتماعی را هم یکی از هدفهای اصلی و از معیارهای توسعهیافتگی در نظر میگیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی سیلاب با تاکید بر رفاه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق جمعیت سیل زدگان 15 سال به بالاتر شهرهای شوش، حمیدیه، کارون، بستان، شادگان، رفیع، سوسنگرد، بخشی از اهواز و روستاهای اطراف اهواز) به تعداد 49607 نفر میباشد برای انتخاب حجم نمونه در بین افراد جامعه آماری از فرمول عمومی کوکران استفاده گردید. بدین ترتیب بر طبق فرمول کوکران تعداد 600 نفر به عنوان حجم نمونه به دست آمد. یافتههای پژوهش نشانگر این بودند که بین متغیر مستقل وقوع سیلاب با متغیرهای وابسته احساس محرومیت، احساس امنیت، عدالت اجتماعی و حمایت اجتماعی رابطه معنیداری وجود دارد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حمید قدیری مدرس؛ مهدی مومنی؛ حمید صابری
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1399، صفحه 77-91
چکیده
ضوابط و مقررات شهرسازی یکی از مولفههای اصلی شکلدهنده سکونتگاههای شهری است. این امر بیانگر این مطلب است که هرچه اجرای این ضوابط در امر ساخت و ساز بیشتر رعایت گردد، بستر و کالبد سکونتگاههای شهری کیفیت بیشتری پیدا نموده و به تبع آن رضایتمندی شهروندان افزایش مییابد. در کلانشهرها و شهرهای کشور ما ایران، شهرداری مرجع اصلی بکارگیری ...
بیشتر
ضوابط و مقررات شهرسازی یکی از مولفههای اصلی شکلدهنده سکونتگاههای شهری است. این امر بیانگر این مطلب است که هرچه اجرای این ضوابط در امر ساخت و ساز بیشتر رعایت گردد، بستر و کالبد سکونتگاههای شهری کیفیت بیشتری پیدا نموده و به تبع آن رضایتمندی شهروندان افزایش مییابد. در کلانشهرها و شهرهای کشور ما ایران، شهرداری مرجع اصلی بکارگیری ضوابط و مقررات شهرسازی میباشد. بنابر این میزان الزام شهرداریها به صدور پروانه ساختمانی منطبق با ضوابط شهرسازی، نقش اساسی در شکل گیری کالبد و بستر مناسب و مطلوب محلات شهری و ارتقای رضایتمندی شهروندان دارد. در این پژوهش با تقسیم بندی ضوابط شهرسازی به ده مولفه ضوابط ارتفاعات، ضوابط دسترسی و گذربندی، ضوابط پارکینگ، ضوابط پیش زدگی و بالکن، ضوابط کاربری، ضوابط نما وسیما و منظر شهری، ضوابط مناسب سازی معلولین، ضوابط مسیرهای پیاده، ضوابط مشرفیت و فضاهای نورگیری، ضوابط مساحت و سطح اشغال، میزان رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 اصفهان از اجرای این ضوابط بوسیله پرسشنامه و به صورت طیف لیکرت 5 گزینهای (بسیار کم=1، کم=2، متوسط=3، زیاد=4، بسیار زیاد=5) مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از آزمون تی تک نمونه نتایج نشان داد با توجه به حد متوسط پاسخ 3، سطح معناداری همه متغیرها کمتر از 05/0 بوده و میزان رضایتمندی شهروندان از اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی در مناطق هدف پائینتر از حد نرمال بوده و در سطح مطلوبی قرار ندارد.