مقاله پژوهشی
اقلیم شناسی
خدیجه جوان؛ فرهاد نصیری
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 7-16
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، ناایستایی ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، ناایستایی سری از بین برود. رفتار ماهانه سری با استفاده از تفاضلگیری حذف گردیده و با استفاده از مدل‌های باکس- جنکینز، سری زمانی تراز سطح آب بررسی و بهترین مدل برازش داده شد. صحت و دقت مدلها بر اساس معیارهای AIC و BIC و تحلیل نمودار توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی تایید گردید و مدل مناسب بصورت ARIMA= (0,1,4)(1,1,1)12 انتخاب شد که ترکیبی از دو بخش غیر فصلی (q=4،d=1،p=0) و فصلی (SQ=1،SD=1،SP=1) می‌باشد. مدل انتخاب شده مورد برازش قرار گرفته و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیماندهها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. در نهایت با استفاده از این مدل رفتار سری در ماههای آینده مورد پیشبینی قرار گرفت.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
احمد عابدی سروستانی؛ خلیل قربانی؛ گوهر خکسار مقدم
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 17-32
چکیده
کشور ایران در منطقه خشک دنیا واقع شده است. معمولاً بخش کشاورزی بیشترین تأثیر را از خشکسالی می پذیرد. کشاورزان از راهکارهای مختلفی برای مقابله با پدیده خشکسالی استفاده می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی این راهکارها و ارتباط آن با ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاورزان انجام پذیرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل کشاورزان شهرستان شیروان ...
بیشتر
کشور ایران در منطقه خشک دنیا واقع شده است. معمولاً بخش کشاورزی بیشترین تأثیر را از خشکسالی می پذیرد. کشاورزان از راهکارهای مختلفی برای مقابله با پدیده خشکسالی استفاده می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی این راهکارها و ارتباط آن با ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاورزان انجام پذیرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل کشاورزان شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی بودند که به روش تحقیق پیمایشی تعداد 350 نفر از آنان مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید که روایی محتوایی آن از سوی متخصصان مورد تائید قرار گرفت. نتایج نشان داد اولویت اول راهکارهای مقابله با خشکسالی مربوط به «راهکارهای اصلاح زمین» و اولویت آخر مربوط به «راهکارهای ذخیره ای» می باشد. همچنین، «استفاده از لوله برای انتقال آب کشاورزی» و «همکاری در ایجاد و توسعه شبکه های آبیاری و آبرسانی محلی» و «ذخیره باران با ایجاد سطوح آبگیر باران» جزو سه توصیه مهم کشاورزان برای مقابله با خشکسالی بوده است. نتایج نشان داد سن و سابقه کار کشاورزان با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی ارتباط معنی داری ندارد. اما سطح تحصیلات و ملاقات کشاورزان با مروج با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی دارای ارتباط مستقیم و معنی دار می باشد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
احمد خادم الحسینی؛ انوشیروان بهرامی
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 33-48
چکیده
ر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری شهر ایذه پرداخته است. روش ...
بیشتر
ر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری شهر ایذه پرداخته است. روش پژوهش به کارگرفته شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان و کارشناسان شهری (شوار و شهرداری) است که بر اساس آخرین سرشماری جمعیت این شهر برابر 122013 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 383 نفر می‌باشد. برای بررسی دیدگاه شهروندان پرسشنامه‌ای در قالب 5 شاخص از جمله: اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، کالبدی-فیزیکی، سیاسی و زیست محیطی طراحی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل‌های آماری در فضای نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد که پایداری مدیریت شهری مربوط به هر شاخص، کمتر از ارزش میانگین می باشد و سطح معنی داری(sig) نیز تأیید کننده آن است. بنابراین براساس نظرات شهروندان پایداری شاخص های مدیریت شهری در وضعیت نامناسبی قرار دارد. تفاوت بدست آمده از میانگین شاخص ها گویای آن است که پایداری مدیریت شهری از سطح متوسط به پایین است و در وضعیت کنونی مدیریت شهری ایذه مطابق میل هیچکدام از دو گروه شهروندان و کارشناسان نیست.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
سوسن شیروانی مقدم؛ ساناز سعیدی مفرد
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 49-58
چکیده
روند گسترش شهر ها همواره مورد توجه صاحبنظران مختلف بوده و چاره جویی برای حل مشکلات شهری منجر به ارائه نظریاتی در باب توسعه شهر ها شده است. پراکنده رویی شهری یکی از اشکال رشد شهر می باشد که از نیمه دوم قرن بیستم وارد ادبیات شهرسازی شده و امروزه به عنوان یکی از محوری ترین بحث ها در جهان مطرح است. این پژوهش به سنجش پدیده پراکنده رویی شهری ...
بیشتر
روند گسترش شهر ها همواره مورد توجه صاحبنظران مختلف بوده و چاره جویی برای حل مشکلات شهری منجر به ارائه نظریاتی در باب توسعه شهر ها شده است. پراکنده رویی شهری یکی از اشکال رشد شهر می باشد که از نیمه دوم قرن بیستم وارد ادبیات شهرسازی شده و امروزه به عنوان یکی از محوری ترین بحث ها در جهان مطرح است. این پژوهش به سنجش پدیده پراکنده رویی شهری در کلانشهر مشهد می پردازد. به منظور اندازه گیری این پدیده، شاخص های پراکنده رویی بر اساس مدل F’ANP برای نواحی 43 گانه شهر مشهد محاسبه شدند. نتایج مدل حاکی از اثر گذاری پنج عامل مرکزیت، تراکم، اختلاط کاربری، فضای فعالیت و دسترسی در میزان پراکنده رویی نواحی مختلف شهر است. نتایج نشان می دهد نواحی مرکزی کمترین میزان پراکنده رویی را دارا می باشند. هر میزان که فاصله از مرکز شهر افزایش می یابد، پراکنده رویی تشدید می شود، به صورتی که بیشترین پراکنده رویی در نواحی شرقی، شمال شرقی، شمال غرب و جنوب غرب رخ داده است.از علل اصلی این امر می توان به اجرای طرح های آماده سازی، شکل گیری بلوک های شهری بزرگ با کاربری های صنعتی و نظامی و سکونتگاه های غیر رسمی اشاره نمود.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محسن احد نژاد روشتی؛ اشرف عظیم زاده ایرانی؛ سعید نجفی
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 59-76
چکیده
هدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخراج گردید.نتایج نشان داد که در شهر زابل بیشترین تغییرات کاربری اراضی؛در بخش ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخراج گردید.نتایج نشان داد که در شهر زابل بیشترین تغییرات کاربری اراضی؛در بخش اراضی کشاورزی به اراضی ساخته شده به خاطر افزایش جمعیت و نیاز به مسکن و سایر کاربری های مورد نیاز شهری صورت گرفته است.به طوری که در طی 29 سال مورد مطالعه،اراضی ساخته شده از 2578.10 هکتار درسال 1365 به 3419.92 هکتار درسال 1394رسیده است.همچنین نتایج حاصل از مدل هلدرن درشهر زابل نشان داد که درفاصله ی سال های 1365- 1394 حدود 85 درصد از رشد فیزیکی شهر،مربوط به رشد جمعیت و 15 درصد رشد،مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ی ناخالص زمین شهری منجر شده است.شهر زابل از نظر عوامل داخلی وخارجی دچار ضعف بوده اما شدت آن درعوامل خارجی بیشتر بوده،اما با توجه به تهدیدهای جدی،شهر زابل با ضعف روبه رو بوده و نوع استراتژی آن از نوع تدافعی نیز حاصل شده است.بدین ترتیب می توان گفت توسعه شهر زابل طی سالهای 1394-1365 نامتوازن بوده که نشانگر تغییرات بی رویه اراضی کشاورزی به ساخته شده که نیازمند هدایت،رشد و توسعه شهر با برنامه های مطلوب است.به عبارتی درکنار تامین احتیاجات مسکن و سایر خدمات مورد نیاز شهرها از ساخت و سازهای بی رویه جلوگیری کرد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حدیث لقمانی؛ ایرج اعتصام؛ حسین ذبیحی
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 77-90
چکیده
بازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این پژوهش پاسخ به پرسش اصلی آن مبنی بر چگونگی ارائه کیفیات فضاهای شهری ...
بیشتر
بازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این پژوهش پاسخ به پرسش اصلی آن مبنی بر چگونگی ارائه کیفیات فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و توصیفی – تحلیلی بوده و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. با استفاده از متون حوزه شهرسازی معیارهای کیفیت محیطی در جدولی جمع بندی شد و معیارهای بدست آمده در فیلم در دنیای تو ساعت چند است مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت و چهار معیار موثر در تحلیل فیلمها، به کالبدی، بصری، ادراکی، عملکردی به عنوان یافته تحقیق تدوین، و نهایتا مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت فضاها تبیین و فیلم به عنوان نمونه ای موفق در ارائه این مولفه ها معرفی گردید. توجه این اصول می تواند از طریق تقویت ادراکات مخاطب،موجب تقویت بار معنایی فضا و ایجاد حس های مرتبط با فضا در ذهن استفاه کنندگان فضای شهری شود.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فرشاد ترکی
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 91-104
چکیده
شهرنشینی، رشد شهری و گسترش نامطلوب آن به عنوان پدیده‌ای جهانی، همۀ کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی توصیفی تحلیل می‌باشد. به به دنبال بررسی روند گسترش فیزیکی و الگوی گسترش شهر اهواز در افق 1400 است. برای دستیابی اهدف ابتدا روند گسترش فیزیکی در دوره 35 سال (1360 تا 1395) بررسی شد ...
بیشتر
شهرنشینی، رشد شهری و گسترش نامطلوب آن به عنوان پدیده‌ای جهانی، همۀ کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی توصیفی تحلیل می‌باشد. به به دنبال بررسی روند گسترش فیزیکی و الگوی گسترش شهر اهواز در افق 1400 است. برای دستیابی اهدف ابتدا روند گسترش فیزیکی در دوره 35 سال (1360 تا 1395) بررسی شد و سپس 14 شاخص برای بررسی گسترش بهینه توسعه شهر اهواز در افق 1400 استخراج شدند که با استفاده از منطق فازی (FUZZY) این شاخص ها استاندارد شدند و در ادامه برای مدل بهینه با استفاده از مدل تحلیل ترکیبی ANPDEMATEL سه سطح برای گسترش این شهر مشخص شده که در ترکیب با OVERLAYFUZZY و GAMA 9/0 در محیط Gis نقشه های خروجی نیز با استفاده از نرم افزارهای envi و arcgis استخراج گشت. نتایج نشان داد در سطح مدل‌های پیشبینی کننده اراضی کشاورزی با وزنهای 0.101 و 0.118 بیشترین اهمیت و مهم‌ترین عامل تغییر یافته در روند گسترش فیزیکی شهر اهوا بوده است. همچنین خروجی سطحبندی گسترش فیزیکی در افق 1400 مشخص شد
مقاله پژوهشی
GIS
سید وحید رضوی ترمه؛ فرشته شنبه پور
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، صفحه 105-116
چکیده
استفاده از نیروگاه‌های بادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید انرژی برق با استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر قلمداد می‌شود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهره‌برداری از پتانسیل‌های موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکان‌یابی نیروگاه‌های بادی در استان فارس با استفاده از تحلیل سلسله ...
بیشتر
استفاده از نیروگاه‌های بادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید انرژی برق با استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر قلمداد می‌شود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهره‌برداری از پتانسیل‌های موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکان‌یابی نیروگاه‌های بادی در استان فارس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و رتبه‌بندی گزینه‌های مکانی با استفاده از روش ویکور (Vikor) می‌باشد. در این مطالعه سعی شده تا با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی و مدل ویکور مکان مناسب برای نیروگاه‌های بادی بر مبنای معیارهای مؤثر فنی، زیست‌محیطی و اقتصادی- اجتماعی در امر مکان‌یابی نیروگاه‌های بادی اولویت‌بندی شوند. ابتدا داده‌های موردنیاز جمع‌آوری و در محیط GIS آماده گردید و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی بین معیارها مقایسات زوجی و سپس وزن‌دهی انجام گرفته و در نهایت با استفاده از روش ویکور بین مکان‌های نهایی اولویت‌بندی صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که از بین معیارهای مطرح در پژوهش، معیارهای فنی (سرعت باد، پایداری باد و چگالی باد)، دارای اهمیت بیشتری بوده و وزن بیشتری (731/0) را به خود اختصاص داده است و سرعت باد با وزن (594/0) مهم‌ترین عامل تأثیرگذار است. در ادامه نتایج حاصل از مدل ویکور نشان داد که مناطق شمالی و شرقی استان از پتانسیل خوبی برای استفاده از انرژی باد برخوردار است. شهرستان‌های آباده، اقلید و نی‌ریز نسبت به دیگر نقاط استان مکان‌های مناسبی جهت احداث نیروگاه بادی می‌باشد.