مقاله پژوهشی
داود امینی؛ رضا مختاری ملک آبادی
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 7-19
چکیده
امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزیع مناسب تسهیلات بهداشتی و استفاده موثر از این امکانات یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی در سطوح مختلف تلقی می‌گردد. به کارگیری مدل‌های کمی و تحلیلی به عنوان یکی از راه‌کارهای اصلی ارزیابی سطح کمی و کیفی ارائه خدمات بهداشتی-درمانی و مقایسه تطبیقی میزان توسعه‌یافتگی منطقه‌ای محسوب می‌شود. ...
بیشتر
امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزیع مناسب تسهیلات بهداشتی و استفاده موثر از این امکانات یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی در سطوح مختلف تلقی می‌گردد. به کارگیری مدل‌های کمی و تحلیلی به عنوان یکی از راه‌کارهای اصلی ارزیابی سطح کمی و کیفی ارائه خدمات بهداشتی-درمانی و مقایسه تطبیقی میزان توسعه‌یافتگی منطقه‌ای محسوب می‌شود. در این تحقیق با استفاده از چهارده زیرشاخص بهداشتی- درمانی(خلاصه شده در چهار شاخص عمده) در قالب مدل تاکسنومی عددی و با استفاده از نرمافزارهایی مانند Excel و Arcgis، با روش توصیفی- تحلیلی و مقطعی میزان توسعه یافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی مورد سنجش قرار گرفت. پس از ورود دادهها و تجزیه و تحلیل صورت گرفته شهرستانهای استان در چهار سطح توسعه یافته درجه یک، دو، سه و توسعه نیافته رتبهبندی شدند. با رتبهبندی صورت گرفته میزان توزیع نابرابر و ناعادلانه امکانات بهداشتی- درمانی در سطح استان مشخص شد. در بین شهرستانها تبریز به عنوان تنها قطب منطقه، توسعه یافتهترین شهرستان و در مقابل شهرستان چاراویماق به عنوان محرومترین شهرستان شناخته شدند.
مقاله پژوهشی
سید هدایت اله نوری؛ مهدی راست قلم؛ سحر امینی
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 20-29
چکیده
یکی ازعمده‌ترین چالشهای توسعه گردشگری، تعیین ظرفیت قابل تحمل در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی، مبتنی بر ویژگیهای مناطق میزبان است. این امر در محیطهای روستایی که از ماهیت و الگوی متفاوتی تبیعت می کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا درصورت عدم ارزیابی ظرفیت قابل تحمل محیطهای روستایی در توسعه گردشگری، احتمال تغییرات ...
بیشتر
یکی ازعمده‌ترین چالشهای توسعه گردشگری، تعیین ظرفیت قابل تحمل در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی، مبتنی بر ویژگیهای مناطق میزبان است. این امر در محیطهای روستایی که از ماهیت و الگوی متفاوتی تبیعت می کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا درصورت عدم ارزیابی ظرفیت قابل تحمل محیطهای روستایی در توسعه گردشگری، احتمال تغییرات غیر‌قابل قبول محیطی و برآشفتگی سیستمهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی بسیار زیاد خواهد بود. عنوان پژوهش حاضر ارزیابی ظرفیت قابل تحمل گردشگری در محیط روستاهای هدف گردشگری شهرستان نطنز استان اصفهان است. هدف از این پژوهش، تعیین ظرفیت قابل تحمل منظومه روستاهای هدف گردشگری روستایی می باشد. این پژوهش با هدف کاربردی و براساس ماهیت و روش تحلیلی می باشد .نتایج این پژوهش که مبتنی بر تعریف سازمان جهانی گردشگری از ظرفیت قابل تحمل گردشگری و با استفاده از روش اتحادیه جهانی حفاظت ازطبیعت و منابع طبیعی در تخمین ظرفیت قابل تحمل صورت گرفته، نشان می دهد ظرفیت قابل تحمل موثرهر یک از شش روستای هدف مورد مطالعه، همچنان از تعداد گردشگر در سالهای گذشته بیشتر بوده است. بیشترین ظرفیت قابل تحمل فیزیکی با 27800 نفر در سال مربوط به روستاهای هنجن و کمجان و کمترین ظرفیت قابل تحمل فیزیکی با 9628 نفر درسال مربوط به روستای چیمه می‌باشد. مجموع ظرفیت قابل تحمل فیزیکی، واقعی و موثر منظومه روستاهای هدف گردشگری شهرستان نطنز به ترتیب 108124، 69830 و17660نفر در سال می‌باشد.
مقاله پژوهشی
امیر گندمکار؛ نوشین قاسمی
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 30-38
چکیده
به منظور مکان‌یابی سایت پروازهای تفریحی برای پاراگلایدر عوامل متعددی باید مورد بررسی قرار گیرد. باد، حجم وسیعی از مطالب را در مورد طبیعت آسمان به ما می‌گوید؛ همچنین مشخص نمودن جهت شیب در بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها به خصوص پروژه‌های مکان‌یابی اهمیت بسزایی دارد. تشخیص بادهای رو به شیب بالا برای خلبان‌های پاراگلایدر و وسایل پرنده ...
بیشتر
به منظور مکان‌یابی سایت پروازهای تفریحی برای پاراگلایدر عوامل متعددی باید مورد بررسی قرار گیرد. باد، حجم وسیعی از مطالب را در مورد طبیعت آسمان به ما می‌گوید؛ همچنین مشخص نمودن جهت شیب در بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها به خصوص پروژه‌های مکان‌یابی اهمیت بسزایی دارد. تشخیص بادهای رو به شیب بالا برای خلبان‌های پاراگلایدر و وسایل پرنده نظیر آن دارای اهمیت است. هدف این پژوهش بررسی وزش باد غالب در خلاف جهت شیب زمین برای مکان‌یابی سایت های پرواز تفریحی در محدوده مطالعاتی استان اصفهان است. بدین منظور لایه توپوگرافی استان اصفهان و داده اولیه‌ی جهت باد غالب از 20 ایستگاه سینوپتیک در دوره‌ی آماری بیست ساله (1995-2005) درنظر گرفته شد. با استفاده از ابزارهای محیط نرم افزارهای GIS وSurfer با ایجاد دو لایه جهت باد غالب و جهت شیب زمین پهنه‌های دارای شرایط مناسب وزش باد بر خلاف شیب، برای احداث سایت پروازهای تفریحی به صورت نقشه در محدوده مطالعات موردی- استان اصفهان شناسایی شدند. در سطح استان اصفهان با توجه به جهت باد غالب (غرب و شمال‌شرق) چهار جهت شیب زمین (شمال، شمال‌شرق، شمال‌غرب و غرب) مناسب درنظر گرفته شده است. بدین ترتیب مساحت پهنه‌های مناسب برای سایت پروازی80459.48702کیلومترمربع، در حدود 51.99% از مساحت کل استان اصفهان محاسبه شد. نتایج این پژوهش می‌تواند طی پروژه‌های دیگر در سطح محلی و منطقه‌ای مورد ارزیابی دقیق‌تر قرار گیرند.
مقاله پژوهشی
بختیار محمدی
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 39-48
چکیده
در موفقیت صنعت گردشگری در هر مکان عوامل متعددی دخالت دارند. داشتن شرایط مناسب اقلیمی یکی از این عوامل است. این پژوهش با هدف شناخت شرایط اقلیمی حاکم بر شهر مهاباد و آگاهی از مقدار و توزیع زمانی شرایط آسایش اقلیمی در این شهر انجام شد. برای این منظور از شاخص‌های دمای موثر استاندارد[1]، دمای معادل فیزیولوژیک[2] و میانگین رای پیش‌بینی شده[3]، ...
بیشتر
در موفقیت صنعت گردشگری در هر مکان عوامل متعددی دخالت دارند. داشتن شرایط مناسب اقلیمی یکی از این عوامل است. این پژوهش با هدف شناخت شرایط اقلیمی حاکم بر شهر مهاباد و آگاهی از مقدار و توزیع زمانی شرایط آسایش اقلیمی در این شهر انجام شد. برای این منظور از شاخص‌های دمای موثر استاندارد[1]، دمای معادل فیزیولوژیک[2] و میانگین رای پیش‌بینی شده[3]، استفاده شد. داده‌های روزانه متغیرهای اقلیمی میانگین دمای هوا(درجه سانتی‌گراد)، رطوبت نسبی (درصد)، سرعت باد(متر بر ثانیه) و میزان ابرناکی(اکتا) ایستگاه همدید مهاباد طی دوره زمانی 12/10/1363 تا 10/10/1388، از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که براساس شاخص‌های دمای موثر استاندارد، دمای معادل فیزیولوژیک و میانگین رای پیش بینی شده به ترتیب 6/17، 6/12 و 5/13 درصد از سال شرایط آسایش اقلیمی حاکم است. در نهایت براساس مقایسه سه شاخص یاد شده می‌توان گفت که ماه‌های خرداد، مهر و شهریور به ترتیب بالاترین مقدار آسایش اقلیمی را دارند.
مقاله پژوهشی
کمال امیدوار؛ مهدی نارنگی فرد؛ سیده مرضیه حقیقت ضیابری
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 49-62
چکیده
آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین مخاطرات محیطی در فضای کلان‌شهری ایران تبدیل شده است؛ عواقب ناگوار آلودگی هوا با ورود ریزگردها و رخداد توفان‌های گرد و غباری طی یک دهه اخیر به کشور به شدت تشدید شده است، بنابراین لزوم مطالعه در این زمینه و ارائه راه‌حل‌های کاربردی جهت بهبود شرایط زیستی ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور در این پژوهش نخست ...
بیشتر
آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین مخاطرات محیطی در فضای کلان‌شهری ایران تبدیل شده است؛ عواقب ناگوار آلودگی هوا با ورود ریزگردها و رخداد توفان‌های گرد و غباری طی یک دهه اخیر به کشور به شدت تشدید شده است، بنابراین لزوم مطالعه در این زمینه و ارائه راه‌حل‌های کاربردی جهت بهبود شرایط زیستی ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور در این پژوهش نخست آلاینده‌های هوا مورد بررسی قرار گرفتن و روزهای فرین آلوده مشخص گردید، برابر بررسی‌ها، آلاینده ذرات معلق ((DUST دارای بیشترین تعداد روز فرین آلوده می‌باشد؛ بر این اساس غلظت آلاینده ذرات معلق در بازه زمانی 7 ساله 2011-2005 بر اساس شاخص تداوم و میانگین میزان آلاینده، روزهای آلوده با وضعیت خطرناک در تاریخ 1 الی 4 جولای 2008 انتخاب گردید؛ سپس با استفاده از داده‌های فشاری سطح زمین، ترازهای 500 و 850 هکتوپاسکال، امگا، دمای سطح 1000 و مولفه‌ی مداری و نصف‌النهاری باد، الگوهای فشاری در روزهای فرین آلوده مورد تحلیل قرار گرفت. با بررسی شاخص کیفیت هوا بیشترین تعداد روزهای آلوده خطرناک در سال 2005 و در ماه‌های می، ژوئیه، جولای و آگوست رخ داده است، همچنین نتایج حاصل از بررسی الگوهای همدیدی وجود ناوه ضعیف در تراز 500 و سامانه کم فشار قوی در سطح زمین حاکم و پراکنش دما همراه با هسته گرم با منحنی هم دمای 5/37 درجه سانتی‌گراد و نحوه توزیع وزش دمایی بر روی منطقه در روزهای سوم و چهارم جولای مثبت که نشان فرارفت هوای گرم بر روی منطقه می‌باشد.
مقاله پژوهشی
علی شکور؛ محمدعلی خورسندنیا؛ میثم صفرپور
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 63-79
چکیده
نحوه پراکنش خدمات روستایی نشانگر میزان رشد و توسعه‌یافتگی مناطق روستایی و بالطبع نحوه نگرش به ساز و کارهای برنامه‌ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور می‌باشد. در پراکنش خدمات روستایی در مراحل اولیه توسعه‌یافتگی، توجه به شاخص‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت بسیاری است. در پژوهش حاضر با توجه به شرایط منحصر به فرد بخش درودزن ...
بیشتر
نحوه پراکنش خدمات روستایی نشانگر میزان رشد و توسعه‌یافتگی مناطق روستایی و بالطبع نحوه نگرش به ساز و کارهای برنامه‌ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور می‌باشد. در پراکنش خدمات روستایی در مراحل اولیه توسعه‌یافتگی، توجه به شاخص‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت بسیاری است. در پژوهش حاضر با توجه به شرایط منحصر به فرد بخش درودزن در نزدیکی به مراکز جمعیتی و اقتصادی شیراز و مرودشت، سعی در سطحبندی مراکز خدماتی روستایی جهت نیل به اهداف پایداری در سطح منطقه شدهاست. روش تحقیق توصیفی تحلیلی با استفاده از مدل‌های کمی جهت سطحبندی مراکز روستایی می‌باشد و از نظر هدف در دسته تحقیقات کاربردی
مقاله پژوهشی
میرنجف موسوی؛ حسین نظم فر؛ احمد آفتاب
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 80-98
چکیده
اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاه‌های شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی بررسی کند. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی ...
بیشتر
اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاه‌های شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی بررسی کند. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی و همبستگی می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آب و هوا، دسترسی به منابع آب بیشترین تاثیر را در پراکندگی جمعیت شهری استان داشته‌اند بطوریکه میزان ضریب موران برای عوامل ذکر شده به‌ترتیب بیش از 5/0 و 3/0 می‌باشد در این میان میزان این ضریب برای سایر عوامل طبیعی مورد مطالعه، نشان دهنده رابطه مثبت و نه‌چندان قوی است به‌عبارت دیگر می‌توان گفت که بیشتر جمعیت شهری استان، در طبقات ارتفاعی 1400 – 1000 متر پراکنده هستند که بیانگر استقرار جمعیت در مخروطه افکنه‌های دشت‌های آبرفتی در ارتباط با منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه می‌باشد این شرایط با وجود شیب کمتر از 5 درصد و شرایط اقلیمی نیمه‌مرطوب محیط مناسبی را برای فعالیت‌های کشاورزی فراهم می‌کند بطور کلی نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که توزیع جمعیت، بیش از توزیع سکونتگاه‌ها از عوامل طبیعی تبعیت می‌کنند.
مقاله پژوهشی
سیدفخرالدین فخرحسینی؛ الهام فاضلی
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1392، صفحه 99-108
چکیده
برایبسیاریازخانوارهامفهوممسکنچیزیبیشترازیکسرپناهاست.برای اینگونهخانوارهااحتمالاًمسکنمهمترینداراییدرسبدمالیآنهااست. اینوضعیتبهگونه‌ایاستکهمسکندربیشترکشورهای صنعتیبهعنوانمهمترینجزءتشکیلدهنده‌ثروتشخصیمحسوبمی‌شود. باعنایتبهگرانبودنهزینه‌خدماتدراینبخش،خدماتمسکنازجمله هزینه‌هایعمدهیخانواربهحسابمی‌آید.قیمتمسکنازمهمترینعلائق ...
بیشتر
برایبسیاریازخانوارهامفهوممسکنچیزیبیشترازیکسرپناهاست.برای اینگونهخانوارهااحتمالاًمسکنمهمترینداراییدرسبدمالیآنهااست. اینوضعیتبهگونه‌ایاستکهمسکندربیشترکشورهای صنعتیبهعنوانمهمترینجزءتشکیلدهنده‌ثروتشخصیمحسوبمی‌شود. باعنایتبهگرانبودنهزینه‌خدماتدراینبخش،خدماتمسکنازجمله هزینه‌هایعمدهیخانواربهحسابمی‌آید.قیمتمسکنازمهمترینعلائق صاحباناملاک،بانکها،سیاستگذارانونیزمالکانواحدهایمسکونیاست. بنابراین،تغییراتقیمتآنبرایخانوارها،بنگاه‌هایتولیدکننده‌یمسکنونیزبرایدولتمهماست.نوساناتقیمتدراینعرصه، شرایطجوامعرابهلحاظاقتصادی- اجتماعیتحتتأثیرقرارمی‌دهد.بنابراین، برآوردقیمتواحدهایمسکونیوتعیینعواملتأثیرگذاردراینحوزهبهحل برخیازمشکلاتپیرامونموضوعمسکنکمکخواهدکردوبهطورمسلمامر سیاستگذاریدراینعرصهراتسهیلمی‌کند. در این مطالعه با استفاده از روش تابع قیمت هدانیک تقاضای مسکن شهرهای غرب استان مازندران و عوامل موثر بر قیمت مسکن در این شهرها بررسی شده است. جامعه آماری این مطالعه مجتمع‌های مسکونی بیش از دو واحد مسکونی را در بر می‌گیرد که توسط یک تابع لگاریتمی دو طرفه و با استفاده از روش اقتصاد سنجی پانل برآورد می‌گردد. بر اساس نتایج ناشی از تخمین، مساحت (زیر بنا) و لوکس بودن واحد مسکونی به صورت مثبت و فاصله تا مرکز شهر به صورت منفی قیمت واحدهای مسکونی را متاثر می‌کنند و تعداد واحدهای مسکونی در هر مجتمع قیمت واحدهای مسکونی را تحت تاثیر قرار نداده و اصلی ترین عامل موثر به قیمت واحدهای مسکونی مساحت منزل مسکونی است. طبقه‌بندی JEL: R21,D12,C23