شناسنامه علمی شماره
دکتر علی زنگی آبادی؛ شورش آهنگری
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 7-22
چکیده
مبحث اشتغال و پیچیدگی‌های آن در جامعه امروز ایران توجه بسیاری از دولتمردان، کارشناسان را به خود جلب کرده است. بخشهای اقتصادی از ارکان توسعة هر منطقه محسوب می‌شود. رشد بخشهای اقتصادی گویای پیشرفت هر منطقه است و برخورداری از هدف خاص برای فعالیت‌های اقتصادی در هر مکان، مشخص‌کننده پیشرفت آن مکان در یک زمینة خاص اقتصادی است. هدف ...
بیشتر
مبحث اشتغال و پیچیدگی‌های آن در جامعه امروز ایران توجه بسیاری از دولتمردان، کارشناسان را به خود جلب کرده است. بخشهای اقتصادی از ارکان توسعة هر منطقه محسوب می‌شود. رشد بخشهای اقتصادی گویای پیشرفت هر منطقه است و برخورداری از هدف خاص برای فعالیت‌های اقتصادی در هر مکان، مشخص‌کننده پیشرفت آن مکان در یک زمینة خاص اقتصادی است. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت اشتغال بخشها و گروه‌های عمده فعالیت‌های اقتصادی در مراکز شهرستانهای استان آذربایجان غربی طی سالهای 75-1385 می‌باشد که بدین منظور با استفاده از روش تغییر سهم (Shift-Share) به تشخیص بخشهایی که مزیت نسبی دارند پرداخته شده است. لذا با به کارگیری ضریب مکانی (LQ)، بخشهای پایه که صادرکننده نیروی شاغل خود بوده‌اند، مشخص گردیده‌اند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که بخشهای کشاورزی و صنعت کاهش رشد را داشته‌اند و بخش خدمات در استان بر بخشهای دیگر مسلط شده است. نرخ بیکاری در استان 58/10 می‌باشد. نرخ رشد در کل اقتصاد مرجع (آذربایجان غربی) برابر 568/0 است. ساختار بخشهای اقتصادی استان طی سالهای 85-1375 مثبت و دارای صعود بوده است. تمامی بخشهای اقتصادی به جز بخش صنعت که تا حدودی نزول داشته، از مرتبه بالایی برخوردار بوده‌اند. همچنین در سال 1375 در استان آذربایجان غربی بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات واردکننده و در سال 1385 کلیه بخشها صادرکننده نیروی اشتغال بوده‌اند. بنابراین توجه هر چه بیشتر برنامه ریزان نسبت به دقت و حساسیت در هدف گذاری در بخشهای سه گانه لازم و ضروری است.
شناسنامه علمی شماره
مهدی مومنی؛ حسن بیک محمدی؛ مهرآرا تکبیری
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 23-40
چکیده
شهرها نیز مانند موجودات زنده‌ای هستند که رشد و زوال را تجربه می‌کنند. اگر عوامل منفی نظم و سازمان فضایی آنهارا برهم زنند فرایند زوال آنها تسریع خواهد شد. بنابراین شهرهای کهن و باستانی ایران،که دارای هویت ویژه‌ای هستند ودارای بافت‌های قدیمی با ارزش و تاریخی‌اند در معرض زوال و فرسودگی هستند .شهر ورزنه به عنوان یکی از شهرهای ...
بیشتر
شهرها نیز مانند موجودات زنده‌ای هستند که رشد و زوال را تجربه می‌کنند. اگر عوامل منفی نظم و سازمان فضایی آنهارا برهم زنند فرایند زوال آنها تسریع خواهد شد. بنابراین شهرهای کهن و باستانی ایران،که دارای هویت ویژه‌ای هستند ودارای بافت‌های قدیمی با ارزش و تاریخی‌اند در معرض زوال و فرسودگی هستند .شهر ورزنه به عنوان یکی از شهرهای قدیمی ایران در معرض خطر نابودی و فرسودگی قرار دارد .این پژوهش به ارزیابی ساختار فیزیکی قدیم با تمرکز بر روشهای توصیفی – تحلیلی پرداخته است که با به کارگیری تکنیک swot به شناسایی عوامل منفی و مثبت در بافت قدیم شهر ورزنه تلاش نمود تا به ارائه برنامه‌ریزی استراتژیک برای نوسازی و بهسازی این بافت بپردازد .نتایج تحقیق نشان داد که بافت مورد نظربا کمبود زیرساخت‌های فیزیکی مواجه است که خود نیازمند اقدامات فوری برای تجدید حیات شهری است
شناسنامه علمی شماره
قدسیه سامانی؛ محمدرضا پورجعفر
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 41-54
چکیده
موضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سالهای در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌‌اند. از آنجایی که این امر میتواند آلودگی‌های ناشی از مصرف سوختهای فسیلی ...
بیشتر
موضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سالهای در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌‌اند. از آنجایی که این امر میتواند آلودگی‌های ناشی از مصرف سوختهای فسیلی را تقلیل دهد؛ لذا در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص‌های پایداری و سپس مقایسه تطبیقی آنها با ویژگی‌های کالبدی بازار تبریز پرداخته خواهد شد. در مقاله مذبور بر اساس مطالعات کتابخانهای و میدانی به بررسی مطالب پرداخته شده است. نتیجه این مطالعات نشان می‌دهد که راهکارهای مطلوبی در کاهش مصرف انرژیهای فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقهای و جهانی میتوان ارائه داد که نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید.
شناسنامه علمی شماره
جواد میرمحمد صادقی؛ مهناز رضازاده
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 55-66
چکیده
گردشگری نقش مهمی در اقتصاد جوامع ایفا میکند و شناسایی تقاضای آن، میتواند به تصمیم‌گیری‌های توسعه‌ی اقتصادی کمک شایانی بنماید. از طرفی قانون هدفمندی یارانه‌ها به عنوان یکی از شاخص‌ترین برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی دولت تبعات و تاثیرات گوناگونی در برنامه ریزی‌های آینده به دنبال خواهد داشت. اما هدفمندی یارانه‌ها ...
بیشتر
گردشگری نقش مهمی در اقتصاد جوامع ایفا میکند و شناسایی تقاضای آن، میتواند به تصمیم‌گیری‌های توسعه‌ی اقتصادی کمک شایانی بنماید. از طرفی قانون هدفمندی یارانه‌ها به عنوان یکی از شاخص‌ترین برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی دولت تبعات و تاثیرات گوناگونی در برنامه ریزی‌های آینده به دنبال خواهد داشت. اما هدفمندی یارانه‌ها هزینه سفر مردم را در داخل کشور بالا برده و بدون برنامه‌ریزی دولت میتواند اثرات منفی بر گردشگری داشته باشد. هدف از این تحقیق محاسبه کشش‌های قیمتی و درآمدی گردشگری داخلی در شهر اصفهان قبل و بعد از اجرای یارانه‌ها می‌باشد. اطلاعات به کار رفته از نوع مقطعی شامل یک نمونه‌ی۵۰۰ خانوار گردشگر داخلی است که حداقل یک شب در شهر اصفهان در تابستان ۱۳۸۸و یا تابستان ۱۳۹۰ اقامت داشته‌اند. نمونه مورد مطالعه به صورت تصادفی طبقه‌‌بندی شده انتخاب شده و اطلاعات از طریق مصاحبه شفاهی با سرپرست خانوار وتکمیل پرسشنامه جمع‌آوری گردیده است. برای برآورد تابع تقاضای گردشگری از مدل آیدز (سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل1) به شکل مدل رگرسیون، استفاده شده است. رگرسیون‌های مجزا برای برآورد تقاضا برای هرکدام از پنج کالای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات محاسبه و نیز کشش‌های قیمتی تقاضا و مخارجی (درآمدی) تقاضا برای آنها محاسبه شده است.
نتایج نشان می‌دهد که کشش قیمتی تقاضای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات به ترتیب در تابستان سال۱۳۸۸ برابر با ۲۶۴/۰-، ۰۵۸/0-، 760/0-، 043/0- و 132/0- و کشش مخارجی (درآمدی) تقاضا به ترتیب 040/1، 904/0، 035/0، 516/0 و 534/0 می‌باشد. همچنین کشش قیمتی تقاضای غذا، محل اقامت، ایاب و ذهاب، بازدید از نقاط دیدنی و سوغات به ترتیب در تابستان سال 1390 برابر با 333/0-، 526/0، 111/1، 777/0 و 973/0 و کشش مخارجی (درآمدی) تقاضا به ترتیب 587/0، 308/ ، 563/0، 426/0 و 165/0 می‌باشد این ارقام نشان می‌دهد که در سال 1388 همه‌ی کالاها از نظر کشش قیمتی تقاضا، کم کشش می‌باشند و با توجه به کشش‌های مخارجی، کالای غذا یک کالای لوکس و بقیه کالاهای ضروری می‌باشند.1- AIDS (An Almodt Ideal Demand Systemو در سال 1390 تنها کالای غذا یک کالای معمولی و از نظر کشش قیمتی یک کالای کم کشش می‌باشد اما بقیه کالاها از نوع گیفن2 می‌باشند. اما از نظر کشش‌های مخارجی همه کالاها از نوع ضروری محسوب می‌شوند. در این تحقیق از مخارج گردشگر به جای درآمد آنها استفاده شده است.
شناسنامه علمی شماره
امیر کرم؛ شیلا حجه فروش نیا
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 67-78
چکیده
امروزه شهرها به عنوان کانون‌های بزرگ فعالیت و زندگی انسانها اغلب از طبیعت دور مانده‌اند و در این میان احداث و توسعه و نگهداری فضای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها نقش اساسی دارد. فضای سبز شهری همچون یک موجود زنده دائماً در حال تغییر و تحول است و کاربریهای عمومی در بسیاری از شهرها به دلایلی چون تراکم بالای جمعیت، ...
بیشتر
امروزه شهرها به عنوان کانون‌های بزرگ فعالیت و زندگی انسانها اغلب از طبیعت دور مانده‌اند و در این میان احداث و توسعه و نگهداری فضای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها نقش اساسی دارد. فضای سبز شهری همچون یک موجود زنده دائماً در حال تغییر و تحول است و کاربریهای عمومی در بسیاری از شهرها به دلایلی چون تراکم بالای جمعیت، افزایش آلودگی، همجواری‌های ناصحیح، کمبود فضای سبز و..... قادر به ارائه خدمات مطلوب به شهروندان نمی‌باشند. مشکل دیگردر اغلب شهرهای ایران، عدم توزیع عادلانه فضای سبز در شهر و مشکلات دسترسی شهروندان به آن است. مدیران شهری برای پاسخگویی به این عدم تعادل‌‌ها ومشکلات، نیازمند به کارگیری ابزارهای تحلیل جدید و کارآمدی مانند GIS و RS جهت غنی‌سازی و به روز کردن نقشه‌ها و برنامه‌ریزی می‌باشند. در این پژوهش، نقشة فضای سبز شهری بخشی از شهراصفهان با انجام پردازش بر روی تصاویر ماهواره‌ایQuick Bird و همچنین با استفاده از نقشه برداری زمینی در محیط GIS تهیه شده است. همچنین با استفاده از نرم‌افزار GIS، تصویر ماهواره‌ای Quick Bird و GPS به بررسی و شناسایی گونه‌های فضای سبز، تاسیسات و مبلمان شهری و به هنگام سازی آنهادر منطقه شش اصفهان پرداخته شده است. نتایج نشان داد که استفاده از فناوری و ابزارهای مذکور نقش قابل توجهی در تولید نقشه‌های جدید، به هنگام سازی و ساماندهی بانک اطلاعاتی فضای سبز شهری دارد و میتواند به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه‌ریزی فضای سبز شهری یاری رساند
شناسنامه علمی شماره
گلنار مخفی؛ نسیم رونیاسی؛ سهیل سبحان اردکانی؛ علی اکبر یالپانیان
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 79-94
چکیده
این پژوهش، شناسایی نواحی مستعد توسعه گردشگری طبیعت در شهرستان همدان را مد نظر دارد امکان سنجی نواحی مستعد طبیعت گردی با استفاده از مدل طبیعت‌گردی مخدوم انجام شد. این مدل یک مدل خطی ریاضی چند مجهولی می‌باشد و برای شناخت قابلیت‌ها و توانمندی‌های بوم شناختی سرزمین کاربرد دارد. هر یک از پیراسنجه‌های ارائه شده در مدل از قبیل ...
بیشتر
این پژوهش، شناسایی نواحی مستعد توسعه گردشگری طبیعت در شهرستان همدان را مد نظر دارد امکان سنجی نواحی مستعد طبیعت گردی با استفاده از مدل طبیعت‌گردی مخدوم انجام شد. این مدل یک مدل خطی ریاضی چند مجهولی می‌باشد و برای شناخت قابلیت‌ها و توانمندی‌های بوم شناختی سرزمین کاربرد دارد. هر یک از پیراسنجه‌های ارائه شده در مدل از قبیل شکل زمین، خاک شناسی (حاصلخیزی خاک، بافت خاک و ...)، پوشش گیاهی (تراکم، فرم رویشی گیاهان و ...)، مناطق حفاظت شده، وضعیت اقلیمی(توزیع دما، سرعت باد و...) و دبی آب به طور جداگانه بررسی و برای هر یک نقشه رقومی تهیه گردید. لایههای فوق طبق هدف مورد نظر و براساس داده‌های پیشنهادی طبقه‌‌بندی شد. پردازش، جمعبندی و ارزیابی دادهها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و ویرایش 3/9 نرم‌افزار ArcGIS و با توجه به عملگرهایAND ،OR و NOT صورت گرفت و در نهایت نقشه‌های پهنهبندی نواحی مستعد گردشگری طبیعت شهرستان همدان تولید شد. بدین ترتیب از کل مساحت منطقه 22/37% به تفرج متمرکز طبقه یک، 25/60% به تفرج متمرکز طبقه دو، 9/0 درصد به تفرج گسترده طبقه یک و 63/1 درصد به تفرج گسترده طبقه دو تعلق گرفت.
شناسنامه علمی شماره
علی اکبر عنابستانی؛ سحر احمدزاده
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 95-112
چکیده
مشارکت زنان روستایی در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی در روستاها در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در روند بعضی تصور می‌کنند که عوامل مکانی- فضایی میتواند در مشارکت یا عدم مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه نقش داشته باشد. در این مقاله تلاش شد تا میزان ارتباط عوامل مکانی- فضایی و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در فرایند توسعه‌ی ...
بیشتر
مشارکت زنان روستایی در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی در روستاها در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در روند بعضی تصور می‌کنند که عوامل مکانی- فضایی میتواند در مشارکت یا عدم مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه نقش داشته باشد. در این مقاله تلاش شد تا میزان ارتباط عوامل مکانی- فضایی و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در فرایند توسعه‌ی نواحی روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده‌ای از داده‌های آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه‌گیری (کوکران) از سطح 250خانوار نمونه‌ی منطقه جمع‌آوری شده است. یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون آماری همبستگی تیپ پیرسون نشان می‌دهد که ارتباط معنی‌داری بین جمعیت، فاصله‌ی روستا از مرکز دهستان و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی به ترتیب با ضریب 646/0 و 697/0 وجود دارد، اما بر اساس آزمون آماری کراسکال والیس رابطه‌ی معنی‌داری بین نوع راه ارتباطی و موقعیت روستا با عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در منطقه‌ی مورد مطالعه وجود ندارد. در توزیع فضایی عوامل مؤثر در مشارکت زنان روستایی روستای برگ دارای بیشترین محدودیت و روستاهای دوله و سعیدآباد دارای کم‌ترین محدودیت هستند. با توجه یافته‌ها، راهکارهایی شامل تقویت زیرساخت‌های روستایی، تجهیز و سرمایه گذاری در امور اقتصادی روستاها، آموزش زنان و دختران روستایی، تشکیل بانک اطلاعاتی برای شناسایی قابلیت‌های زنان روستایی، ارتقای آگاهی‌های آنان نسبت به حقوق، توانمندی‌ها و استعدادهای خود و مزایای مشارکت در جامعه از طریق آموزش و رسانه‌های گروهی و غیره پیشنهاد شده است.
شناسنامه علمی شماره
اسدا... دیوسالار؛ مرتضی شعبانی؛ سید صادق حمیدی
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 113-128
چکیده
در یک سرزمین، نحوه ساماندهی و سیمای محیطهای طبیعی و انسانساخت، باید آینه تمامنمای چگونگی روند توسعه ملی در آن سرزمین باشد. امروزه، در پی بروز بحرانهای زیستمحیطی، نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن به توسعه پایدار، لازم میآید برنامهها بر اساس شناخت و ارزیابی توان محیطی صورت گیرد تا هم بهرهبرداری در خور و ...
بیشتر
در یک سرزمین، نحوه ساماندهی و سیمای محیطهای طبیعی و انسانساخت، باید آینه تمامنمای چگونگی روند توسعه ملی در آن سرزمین باشد. امروزه، در پی بروز بحرانهای زیستمحیطی، نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن به توسعه پایدار، لازم میآید برنامهها بر اساس شناخت و ارزیابی توان محیطی صورت گیرد تا هم بهرهبرداری در خور و مستمر از محیط صورت گیرد و هم ارزشهای طبیعی محیط حفظ شود. از اینرو پیش از تدوین راهکارهای توسعه و اجرای آن، بررسی جغرافیایی منطقه و شناخت توانهای محیطی آن و سپس تعیین توان بوم‌شناسی سرزمین به برنامهریز این امکان را می‌دهد تا بر اساس توانهای منطقه، جهت و راهکارهای توسعه منطقه را مشخص نموده و برنامهای متناسب با شرایط منطقه ارائه دهد. با توجه به اینکه محیطزیست طبیعی، توان بوم‌شناسی محدودی را برای استفادههای انسان داراست، ارزیابی توان بوم‌شناسی به عنوان هسته مطالعات زیستمحیطی با پیشگیری بحرانهای موجود، بستر مناسبی برای برنامه‌ریزی زیست محیطی فراهم میآورد. وجود منابع طبیعی منحصر به فرد در استان مازندران شرایط بسیار مناسبی را برای توسعه صنعت گردشگری در این استان مهیا کرده است. یکی از ظرفیت‌های طبیعت‌گردی استان مازندران که ضرورت ارزیابی قابلیت تفرجی و برنامه‌ریزی اصولی آن توسط مسئولین امر احساس می‌شود، منطقه گردشگری سد شهید رجایی ساری می‌باشد. لذا این پژوهش بر آن است تا با شناسایی معیارهای موثر، به ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه جهت کاربری طبیعت‌گردی بپردازد. در این راستا پس از شناسایی معیارها (از قبیل عوامل فیزیوگرافی، شرایط زمین شناسی، خاک شناسی، راههای دسترسی، کاربری اراضی، شبکه هیدروگرافی، اقلیم منطقه و ...)، اقدام به تهیه پایگاه داده‌های مکانی آنها در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) شد. در ادامه، پس از استانداردسازی این معیارها به روش منطق فازی در محیط نرم‌افزارArc GIS ، با استفاده از نظرسنجی پرسشنامهای از 32 کارشناس و به کمک روش آنتروپی شانون به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد. سپس با تلفیق و رویهمگذاری این معیارها، بر اساس منطق فازی، نقشه نهایی که بیانگر مناطق تفرجگاهی است، حاصل شد. منطقه موردمطالعه در نقشه تولید شده به سه طبقه بسیار مناسب، مناسب و نامناسب به منظور برنامه‌ریزی جهت انواع فعالیت‌های تفرجی تقسیم شده که در نهایت 25/5045 هکتار از آن به عنوان مکانهای بسیار مناسب شناسایی شده است.