نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران، اهواز، اهواز، ایران
چکیده
شکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعهی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح میباشد و به عنوان نوعی ساختو ساز اجتماعی به فعالیتهای انسانی کالبد میبخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهرهگیری از ابزارهای گوناگون آیندۀ مطلوب خود را بسازد. از طرفی چالشهای زندگی نوین شهری و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آیندهپژوهی در برنامهریزی شهری و بهرهگیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول در آیندهنگاری است و با استفاده از نرمافزار میکمک به تحلیل مؤلفههای شکوفایی شهری در کلانشهر اهواز پرداخته است. در ادامه با استفاده از روش دلفی 30 مؤلفه در پنج حوزه (بهرهوری، زیرساختها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیطزیست) به عنوان شاخصهای شکوفایی شهری استخراج شد. نتایج حاکی از این است که در صفحه پراکندگی پنج دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دووجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 30 عامل یاد شده، پس از بررسی میزان تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلانشهر اهواز با روشهای مستقیم و غیرمستقیم، 7 عامل کلیدی (میزان سواد، خانوارهای زاغهنشین، آلودگی هوا، نرخ بیکاری، مراکز فرهنگی، امید به زندگی در بدو تولد و نرخ فقر) که بیشترین نقش را در وضعیت آینده شکوفایی شهری اهواز دارند، انتخاب شدند. در ادامه نتایج نشان میدهد که هیچکدام از مؤلفههای شکوفایی شهری در اهواز از نگاه کارشناسان، به عنوان عامل هدف قابل تعریف نمیباشد و این مسئله نشان از چندجانبه بودن مسئله شکوفایی کلانشهر اهواز است.
کلیدواژهها
موضوعات