2
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
چکیده
از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات فقیرنشین جامعه محسوب می‌شوند. هدف این تحقیق بررسی شاخص‌های کالبدی- اقتصادی فقر شهری و همچنین سطح‌بندی فقر در محلات حاشیه نشین شمال شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. در این تحقیق ابتدا شاخص‌های کالبدی و اقتصادی انتخاب شده بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) وزندهی شده است. بر اساس مدل AHP بیشترین وزن برای بیکاری 0.2 و کمترین وزن به بعد خانوار 0.09 اختصاص داده شده است. همچنین برای رتبه‌بندی محلات حاشیه نشین از نظر فقر شهری از دو ابزار تصمیم‌گیری چند معیاری؛ VIKOR و TOPSIS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش بر اساس مدل Vikor نشان می‌دهد که محله‌ی سیلاب با مقدار ویکور 0 در رتبه‌ی 1 قرار دارد، یعنی فقر در این محله نسبت به محلات دیگر مورد مطالعه قرار گرفته بیشتر است. همچنین در این رتبه‌بندی کوی بهشتی در رتبه ی 4 قرار دارد، یعنی نسبت به سایر محلات مورد مطالعه قرار گرفته دارای وضعیت مطلوبتری از نظر فقر می‌باشد. مقدار ویکور برای این محله برابر 1 می‌باشد. مدل TOPSIS هم نتایجی شبیه مدل ویکور نشان می‌دهد. مقدار تاپسیس برای محله‌ی سیلاب برابر با 0.0954 و برای کوی بهشتی برابر با 0.0018 می‌باشد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که اکثر بلوک‌های این محلات (در حدود دو سوم آنها) در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
زادولی خواجه, شاهرخ, اصغری زمانی, اکبر, زادولی, فاطمه. (1393). سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز). جغرافیا و مطالعات محیطی, 3(11), 63-78.
MLA
شاهرخ زادولی خواجه; اکبر اصغری زمانی; فاطمه زادولی. "سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز)". جغرافیا و مطالعات محیطی, 3, 11, 1393, 63-78.
HARVARD
زادولی خواجه, شاهرخ, اصغری زمانی, اکبر, زادولی, فاطمه. (1393). 'سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز)', جغرافیا و مطالعات محیطی, 3(11), pp. 63-78.
VANCOUVER
زادولی خواجه, شاهرخ, اصغری زمانی, اکبر, زادولی, فاطمه. سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز). جغرافیا و مطالعات محیطی, 1393; 3(11): 63-78.
)