برنامه ریزی شهری
خاطره امیری؛ محمد مسعود؛ داریوش مرادی چادگانی؛ فرامرز صافی اصفهانی؛ نگین صادقی
دوره 11، شماره 41 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 23-38
چکیده
بافتهای فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با بهکارگیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به دنبال تسهیل برقراری ارتباط شهروندان و مسئولان؛ مقتدرسازی ...
بیشتر
بافتهای فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با بهکارگیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به دنبال تسهیل برقراری ارتباط شهروندان و مسئولان؛ مقتدرسازی الکترونیکی معرفی می‌شود. یکی از روش‌های پیاده‌سازی فرایند مقتدرسازی الکترونیکی در فضای مجازی استفاده از روش مهندسی نیازمندی‌ها هست که بر پایه شناسایی نیازمندی‌ها و تحلیل آن، کاربران سیستم و فعالیت‌های آنها معرفی می‌شود. این پژوهش باهدف دستیابی به تحلیل نیازمندی‌ها کاربران و فعالیت‌های آنان را در راستای تحقق فرایند مقتدرسازی الکترونیکی بر پایۀ نمودار مورداستفاده (Use Case) تدوین‌شده است. بر این اساس این مقاله یک پژوهش با ویژگی‌های چون استقرایی،کاربردی و توصیفی- تحلیلی استوار است که با بهکارگیری روش هیئت‌منصفه و روش تحلیل محتوی با استفاده از نرم‌افزارAtlas ti نیازمندی‌های سیستم تعیین می‌شود. تحلیل نیازمندی‌ها نشان میدهد کاربران سیستم فرایند مقتدرسازی الکترونیکی شامل ساکنان بافتهای فرسوده شهر اصفهان، کارشناس تسهیلگر، کارشناس فنی و کارشناس مربی، مسئول، می‌باشند و فعالیت‌های هر یک بر پایه فرایند مقتدرسازی و نیازمندی‌ها در نرم‌افزار Visual Paradigm بهصورت نمودار مورد استفاده (use case)؛ به‌عنوان زبان مدل‌سازی یکپارچه (UML) نمایش داده می‌شود. نمودارهای مورداستفاده نمایشی از چگونگی ارتباط بین کاربر و فعالیت‌ها در سیستم چرخه‌ای فرایند مقتدرسازی الکترونیکی برای ساکنان بافتهای فرسوده شهری اصفهان است.
برنامه ریزی شهری
خاطره امیری؛ محمد مسعود؛ داریوش مرادی چادگانی؛ فرامرز صافی اصفهانی؛ نگین صادقی
دوره 10، شماره 39 ، آبان 1400، ، صفحه 73-85
چکیده
ناکارآمدی بافتهای فرسوده بر کیفیت فرم، عملکرد و امنیت شهرها تأثیر اساسی دارد. ازاین‌رو بازآفرینی شهری یکی از راهکارهای مداخله در راستای حل مشکلات این‌گونه بافت‌ها است که از مشارکت فعال ساکنان بهره می‌برد. این مقاله باهدف دستیابی به الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان بافتهای فرسوده شهر اصفهان بهمنظور بازآفرینی این بافت‌ها ...
بیشتر
ناکارآمدی بافتهای فرسوده بر کیفیت فرم، عملکرد و امنیت شهرها تأثیر اساسی دارد. ازاین‌رو بازآفرینی شهری یکی از راهکارهای مداخله در راستای حل مشکلات این‌گونه بافت‌ها است که از مشارکت فعال ساکنان بهره می‌برد. این مقاله باهدف دستیابی به الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان بافتهای فرسوده شهر اصفهان بهمنظور بازآفرینی این بافت‌ها تدوین‌شده است. بر این اساس یک پژوهش با ویژگی‌های استقرایی، کاربردی و توصیفی تحلیلی است که در آن با بهکارگیری روش‌های تحلیل ذینفعان با استفاده از تحلیل ماتریس قدرت- منفعت و تحلیل محتوی و نقشهنگاری ذهنی الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان در بافتهای فرسوده اصفهان معرفی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان میدهد فرایند مشارکت‌پذیری شامل مراحل آموزش الکترونیکی، یادگیری الکترونیکی، آگاهی، مشاوره الکترونیکی و درگیری الکترونیکی است و در قلمرو و اختیار بازآفرینی شهری زمینه را برای مشارکت‌پذیری ساکنان بافتهای فرسوده فراهم میکند.
برنامه ریزی شهری
فاطمه میرزائی ارجنکی؛ امیر حسین شبانی شهرضا
دوره 9، شماره 34 ، مرداد 1399، ، صفحه 119-134
چکیده
امروزه توجه به بافتهای ناکارآمد و قدیمی به اولویت اول سازمان‌های ذی‌ربط تبدیل‌شده است. به‌طوری‌که سازمان‌های شهری با برنامه‌ریزی عملیاتی و راهبردی در پی ساماندهی این‌گونه بافت‌ها هستند. رویکردهای مختلفی جهت ساماندهی بافتهای فرسوده مدنظر سازمان‌های ذی‌ربط قرارگرفته که آخرین رویکرد؛ رویکرد بازآفرینی شهری است و در این ...
بیشتر
امروزه توجه به بافتهای ناکارآمد و قدیمی به اولویت اول سازمان‌های ذی‌ربط تبدیل‌شده است. به‌طوری‌که سازمان‌های شهری با برنامه‌ریزی عملیاتی و راهبردی در پی ساماندهی این‌گونه بافت‌ها هستند. رویکردهای مختلفی جهت ساماندهی بافتهای فرسوده مدنظر سازمان‌های ذی‌ربط قرارگرفته که آخرین رویکرد؛ رویکرد بازآفرینی شهری است و در این مسیر، از حوزه توجه صرف به کالبد به عرصه تأکید بر ملاحظه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز گذری داشته است. از طرفی مشارکت یکی از مهمترین الزامات برای موفقیت در انجام بازآفرینی شهری است؛ بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی طرح بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد مشارکت مردمی در محله همت‌آباد اصفهان پرداخته است. روش انجام پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی بوده است. از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته‌اند. همچنین از مدل تصمیم‌گیری ANP و TOPSIS Fuzzy استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد در ایجاد امنیت و تقویت دل‌بستگی و ایجاد حس تعلق در محله تأثیرگذار بوده است. این طرح توانسته است در ترغیب مردم جهت همکاری در کارهای اقتصادی محله تأثیرگذار باشد. بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد به میزان زیادی توانسته است زمینه و بستر نوسازی را در محله فراهم کند و توانسته است در ایجاد انگیزه در شهروندان برای نوسازی در محله موفق باشد. همچنین یافته‌ها نشان داد بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد توانسته است سبب افزایش بهبود وضعیت محیطی در محله شود. نتیجه‌گیری: بازآفرینی شهری به‌عنوان اصلی‌ترین رویکرد مداخله شهری بر اساس تحلیل دقیق وضع یک منطقه هدف، تطابق هم‌زمان بافت کالبدی، ساختارهای اجتماعی، بنیان اقتصادی و وضع محیط‌زیست پیگیری آن بهصورت متوالی می‌تواند سبب بهبود و توسعه وضعیت محله همت‌آباد گردد.
برنامه ریزی شهری
سید جعفر حجازی
دوره 9، شماره 33 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 105-118
چکیده
در سالهای اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. این مشکلات تمامی جنبههای شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرارداده و چه بسا که زندگی شهری را مختل نمودهاست. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها وجود بافتهای فرسوده میباشد،که خود منشأ بسیاری از مشکلات شهری از جمله مسائل اقتصادی_اجتماعی، کالبدی_فیزیکی، ...
بیشتر
در سالهای اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. این مشکلات تمامی جنبههای شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرارداده و چه بسا که زندگی شهری را مختل نمودهاست. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها وجود بافتهای فرسوده میباشد،که خود منشأ بسیاری از مشکلات شهری از جمله مسائل اقتصادی_اجتماعی، کالبدی_فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی میباشد، که همهی اینها زمینه ناپایداری را در شهرها فراهم کرده است. شهرها محصول فرآیندی هستند که به افزایش کارایی و تحرک عوامل توسعه برای رفع نیازهای جوامع انسانی میانجامند. این بدان معنی است که ساخت فیزیکی و کالبدی شهرها ریشه اقتصادی دارد. بنابراین شاخصهای اقتصادی در نوسازی بافتهای فرسوده شهری و افزایش مشارکت مردمی نقش تعیین کنندهای دارند. هدف پژوهش حاضر مطالعة سنجش میزان مشارکت بازاریان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، شهر اهواز است. برای جمعآوری پیشینه و مبانی نظری موضوع مورد مطالعه، از اسنادکتابخانهای و مراجع اصیل مرتبط با موضوع موردپژوهش، استفاده شده است؛ همچنین بهمنظور سنجش افکار و نظرات کارشناسان پژوهش از روش پیمایشی بهصورت پرسشنامه استفاده شده است. پس از مرحلة نظرسنجیها و ویرایش آنها، نظرات مختلف دستهبندی و تجزیه و تحلیل شد. برای تحلیل دادههای پژوهش از مدلVISUAL PROMETHEE است، تا رتبه بندی محلات براساس مشارکت بازاریان مشخص شود،. نتایج نشان میدهد، که از بین محلات بافت فرسوده مرکزی شهر اهواز،محله سی متری با 0.69 ph+ بالاترین وزن و محله عامری با وزن0.24 ph+کمترین امتیاز اولویت‌بندی معیارهای مؤثر مشارکت بازاریان بافت مرکزی شهر اهواز را به خود اختصاص داده‌اند. در خاتمه برای نهادینه سازی معیارها پیشنهاداتی ارائه گردید.
برنامه ریزی شهری
رستم صابری فر؛ علی کامل؛ احمد خلیلی نیا
دوره 8، شماره 29 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 35-46
چکیده
تحقیقات صورت گرفته در بیرجند حکایت از آن دارد که تقریبا 50 درصد از شهر در شمار بافت های فرسوده و یا حاشیه ای تلقی می شوند. این وضعیت نشانگر آن است که بیرجند شاید از مهم ترین شهرهایی قلمداد شود که نیازمند احیا و نوسازی بافت های فرسوده است. به این منظور، مطالعه حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از تکنیک سوات، بافت فرسوده شهر بیرجند ...
بیشتر
تحقیقات صورت گرفته در بیرجند حکایت از آن دارد که تقریبا 50 درصد از شهر در شمار بافت های فرسوده و یا حاشیه ای تلقی می شوند. این وضعیت نشانگر آن است که بیرجند شاید از مهم ترین شهرهایی قلمداد شود که نیازمند احیا و نوسازی بافت های فرسوده است. به این منظور، مطالعه حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از تکنیک سوات، بافت فرسوده شهر بیرجند را بررسی و امکان بهره گیری از برنامه ریزی استراتژیک را مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج نشان داد که نمرات نقاط قوت برابر با 64/2 و نقاط ضعف 42/0 و فرصتها معادل 63/2 و تهدیدها 47/0 می باشد. بر این اساس، امتیاز نقاط ضعف و قوت معادل 06/3 و فرصتها و تهدیدها نیز 1/3 تعیین شد. با بردن ضرایب و نمرههای به دست آمده بر روی نمودار سوات، مشخص می شود که بهترین استراتژی برای احیا و ساماندهی بافت فرسوده شهر بیرجند با توجه به رویکرد مدیریت استراتژیک، راهبردهای تهاجمی می باشد. بر این اساس، در ارتباط با ساماندهی و احیای محدوده مورد مطالعه، بایستی نسبت به پیاده سازی ساز و کارهای مدیریت استراتژیک به منظور ساماندهی فضاهای خالی و استفاده بهینه از فضا و باز کردن گره های ترافیکی و همچنین حل مشکلات بهداشتی و نظافتی بافت، اقدام گردد.
برنامه ریزی شهری
امیر محمودزاده؛ ایران غازی؛ مریم عسکری
دوره 6، شماره 23 ، آبان 1396، ، صفحه 89-102
چکیده
زلزله به عنوان مخرب ترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شودکه این مسأله در بافت های فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چرا که بافت های فرسوده، ساختاری متمایز و منحصر به فرد داشته و در عین حال جزئی از پیکره، شهریند که نمادی از تمدن پیشین بشریت محسوب می شوند از آنجایی که این بافت ها در برابر سوانح ...
بیشتر
زلزله به عنوان مخرب ترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شودکه این مسأله در بافت های فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چرا که بافت های فرسوده، ساختاری متمایز و منحصر به فرد داشته و در عین حال جزئی از پیکره، شهریند که نمادی از تمدن پیشین بشریت محسوب می شوند از آنجایی که این بافت ها در برابر سوانح طبیعی بویژه زلزله بسیار آسیب پذیر بوده، توجه به ترمیم، ساماندهی و نگهداری از آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.مساحت محدوده بافت فرسوده شهر ایلام، 374 هکتار است که نسبت مساحت آن، 19% سطح کل محدوده هست که محلات قدیمی و بافت مرکزی شهر را در بر گرفته است. روش تحقیق انتخاب شده برای این پژوهش روش توصیفی تحلیلی و میدانی است. هدف از انجام این پژوهش˓ارزیابی میزان آسیب پذیری در بافت فرسوده شهر ایلام است که شاخص‌هایی همچون نوع مصالح، قدمت ساختمان‌ها، تعداد طبقات، نوع کاربری، سطح اشغال، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، عرض معابر و مساحت بررسی‌شده‌اند.نتایج حاصله نشان می دهد که مصالح ساختمانی بیش‌ترین وزن را به خود اختصاص داده و بقیه عوامل تابعی از وضعیت مصالح بکار رفته در سازه بوده است. نقشه خروجی آسیب‌پذیری نشان داد که از کل مساحت محدوده به استثنای معابر، ۸/۹درصد دارای آسیب‌پذیری خیلی زیاد،59درصد دارای آسیب‌پذیری زیاد،23درصد دارای آسیب‌پذیری متوسط، ۳/۶ درصد دارای آسیب‌پذیری کم ˓و ۵/۵ درصد آسیب پذیری بسیار کم بوده است و در مجموع ۶۷/۹درصد محدوده بافت فرسوده بر اساس شاخصهای موجود آسیب‌پذیرمی‌باشند.
برنامه ریزی شهری
سعید امان پور؛ فرهاد سجادی نیکو
دوره 6، شماره 21 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 59-74
چکیده
امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافتهای شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته‌اند رابطه‌ای مناسب با محیط خود و خدمات‌دهی به بهره‌برداران برقرار کنند. وجود سطح گسترده بافت فرسوده یکی از مهمترین چالش‌های مدیران شهری، شهرسازان و معماران میباشد، زیرا عدم توجه به این بافت‌ها موجب زوال شهر و توسعه ناهمگون آن و ایجاد ...
بیشتر
امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافتهای شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته‌اند رابطه‌ای مناسب با محیط خود و خدمات‌دهی به بهره‌برداران برقرار کنند. وجود سطح گسترده بافت فرسوده یکی از مهمترین چالش‌های مدیران شهری، شهرسازان و معماران میباشد، زیرا عدم توجه به این بافت‌ها موجب زوال شهر و توسعه ناهمگون آن و ایجاد شهرهایی نوپا در حاشیه شهر قدیمی می‌گردد. به عنوان قلمرو مورد پژوهش منطقه یک شهر اهواز به این علت که بخش قابل توجهی از مشکلات شهر اهواز در این منطقه نمود عینی یافته است و بخش مرکزی به دلیل گستردگی بیش از حد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن مورد پژوهش قرار گرفت. پژوهش حاظر به لحاظ هدف توسعه‌ای ـ کاربردی و از لحاظ نوع روش مطالعه توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، شاخصهای اسکلت ساختمان، جنس مصالح، تعداد طبقات، قدمت، دانه‌بندی و نفوذ‌پذیری ساختمان استخراج شد. برای روند وزن دهی به لایه‌ها در دادههای فضایی از روش AHP FUZZY استفاده شد. همچنین برای بررسی وضعیت ایمنی بافت فرسوده از روش (HOT SPOT ) از ابزار cluster & outlier analysis از مجموعه ابزار‌های موجود در Spatial Statistics Tools مربوط به نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد 83/45 درصد مساحت بافت فرسوده در بازه ایمنی متوسط تا کاملا ناایمن قرار دارند که نشان میدهد بخش زیادی از بافت فرسوده از محدوده مرکزی به نوعی نیازمند برنامه‌ریزی ایمن‌سازی بافت است.
برنامه ریزی شهری
عفت جنتی؛ احمد خادم الحسینی
دوره 5، شماره 19 ، آبان 1395، ، صفحه 63-74
چکیده
در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخصهای کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر ...
بیشتر
در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخصهای کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش آماری تی تک نمونه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین زیرشاخص‌ها فقط در دو زیرشاخص کیفیت روابط اجتماعی و سلامت محیطی در محله جلوان میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب(3) است که این نتایج از لحاظ آماری معنادار نمی‌باشد. بنابراین باید عنوان کرد که در هیچ یک از زیرشاخص‌ها میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب نمی‌باشد. این بدان معنا است که در هر سه محله مورد مطالعه زیرشاخص‌های کیفیت زندگی کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج مقایسه شاخص‌ها نیز نشان داد که در هر سه محله مقادیر میانگین محاسبه شده کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج همچنین نشان داد که در بین سه محله مورد مطالعه محله شهشهان بالاترین کیفیت(43/2) و محله ارزنان پایین‌ترین کیفیت(02/2) را دارا می‌باشند. در این میان محله جلوان بین دو محله فوق با مقدار 24/2 قرار دارد.