برنامه ریزی شهری
حسین نظم فر؛ منیز شیرزاد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400
چکیده
هدف از انجام این پژوهش مقایسه نه روش نظارت شده در طبقه بندی پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 در دریاچه ارومیه می‌باشد. ماهیت این پژوهش توسعه ای-کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور تصاویر ماهواره‌ای سنجنده OLI مربوط به تاریخ (8/ 7 0/ 2016 و 6 / 7 0/ 2016) از سایت USGS بارگیری شد و پس از اعمال پیش‌پردازش با استفاده ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش مقایسه نه روش نظارت شده در طبقه بندی پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 در دریاچه ارومیه می‌باشد. ماهیت این پژوهش توسعه ای-کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور تصاویر ماهواره‌ای سنجنده OLI مربوط به تاریخ (8/ 7 0/ 2016 و 6 / 7 0/ 2016) از سایت USGS بارگیری شد و پس از اعمال پیش‌پردازش با استفاده از بازدیدهای میدانی و دستگاه موقعیت‌یاب جهانی نمونه‌های تعلیمی برای هر کاربری (دریاچه، شورزار، کشاورزی، سایر اراضی)در محدوده مورد مطالعه تهیه گردید. در مرحله بعد طبقه‌بندی با استفاده از نه الگوریتم نظارت شده (شبکه عصبی، ماشین بردار پشتیبان، حداکثر احتمال، ماهالانوبیس، حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، واگرایی اطلاعات طیفی، کدهای باینری، زاویه طیفی) انجام شد. در مرحله آخر به منظور بررسی دقت و صحت طبقه‌بندی تصاویر از معیارهای ارزیابی(دقت تولید کننده، دقت کاربر، صحت کلی، ضریب کاپا ) استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان با ضریب کاپای99.57 درصد ، روش شبکه عصبی با ضریب کاپای 98.66درصد ، روش حداکثر احتمال با ضریب کاپای 98.58درصد نسبت به سایر روش‌ها دارای دقت بیشتری می‌باشند. همچنین کمترین دقت را الگوریتم‌های کدهای باینری سطوح موازی و زاویه طیفی دارند.
گردشگری
سعیده علوی؛ حسین نظم فر؛ محمد حسن زاده
دوره 11، شماره 42 ، تیر 1401، ، صفحه 170-189
چکیده
با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در رشد اقتصاد و توسعه پایدار کشور‌ها و افزایش روزافزون رقابت در این صنعت، این مقاله باهدف تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم‌انداز 1404 بر اساس داده سال 2017 انجام‌شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. شاخص‌های موردبررسی شامل توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری، ...
بیشتر
با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در رشد اقتصاد و توسعه پایدار کشور‌ها و افزایش روزافزون رقابت در این صنعت، این مقاله باهدف تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم‌انداز 1404 بر اساس داده سال 2017 انجام‌شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. شاخص‌های موردبررسی شامل توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری، زیرساختها و منابع طبیعی و فرهنگی هست که با استفاده از مدل پرومته مورد تحلیل قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان داد که کشور امارات متحده عربی با جریان خالص 480/0 اصلیترین رقیب گردشگری ایران محسوب می‌شود. بعد از امارات، کشور همسایه قطر با جریان خالص 374/0 در رتبه بعدی قرار دارد. کشور ایران نیز با جریان خالص 221/0- در رتبه هفدهم قرار دارد. کشورهای رقیب ایران در سند چشم‌انداز 1404 به ترتیب در خاورمیانه کشور امارات متحده عربی، در قفقاز کشور جمهوری آذربایجان و در آسیای میانه قزاقستان هست. رقبای اصلی ایران در شاخص‌های توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری و زیرساخت، کشور امارات متحده عربی و در شاخص منابع طبیعی و فرهنگی کشور ترکیه می‌باشد.
برنامه ریزی شهری
حسین نظم فر؛ احمد اسمعیلی؛ علی عشقی چهاربرج
دوره 6، شماره 22 ، مرداد 1396، ، صفحه 7-20
چکیده
برای مدیریت و برنامه‌ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می‌باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز از طریق ...
بیشتر
برای مدیریت و برنامه‌ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می‌باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، طرح‌های جامع و تفصیلی شهر و سازمان‌های مرتبط با موضوع جمع‌آوری گردیده است. جهت تحلیل داده‌ها و شناخت الگوی رشد شهری از مدل‌های هلدرن و آنتروپی شانون در قالب نرم‌افزارExcel استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 77 درصد از رشد کالبدی شهر، در فاصله سال‌های 1385- 1365، مربوط به رشد جمعیت آن بوده و 23 درصد از رشد شهر با رشد بیهوده و پراکنده (اسپرال) آن مرتبط بوده است. نتیجه این رشد پراکنده، کاهش تراکم ناخالص جمعیتی و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری شده است. نتایج حاکی از آن است که الگوی رشد شهر ارومیه به‌صورت پراکنده است و این امر موجب ناپایداری زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و درنهایت شکل شهری شده است. با توجه به پیامدهای نامطلوب رشد پراکنده، در راستای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری به نظر می‌رسد؛ روش تمرکز غیرمتمرکز (تبدیل شهر تک مرکزی به چندمرکزی بر پایه‌ی متراکم سازی و افزون سازی فعالیت‌ها در مراکز فرعی) با تأکید بر اصول و راهبردهای رشد هوشمند شهری بهترین الگو برای گسترش کالبدی– فضایی شهر ارومیه در آینده باشد.
برنامه ریزی شهری
چنور محمدی؛ حسین نظم فر
دوره 5، شماره 20 ، بهمن 1395، ، صفحه 7-20
چکیده
امروزه مطالعات کیفیت زندگی عمدتاً بر محیط شهری و کیفیت زندگی شهری تمرکز کرده است و بررسی آن از ضرورت و اهمیت بسزایی برخوردار است که این امر همواره کانون اصلی توجه برنامه‌ریزان بوده است. بر این اساس تمایل جمعیت در سرتاسر جهان برای تمرکز در شهرها، یکی از دلایل اصلی توجه به مفهوم کیفیت زندگی در مطالعات است. کیفیت زندگی یک فرد میزان برخورداری ...
بیشتر
امروزه مطالعات کیفیت زندگی عمدتاً بر محیط شهری و کیفیت زندگی شهری تمرکز کرده است و بررسی آن از ضرورت و اهمیت بسزایی برخوردار است که این امر همواره کانون اصلی توجه برنامه‌ریزان بوده است. بر این اساس تمایل جمعیت در سرتاسر جهان برای تمرکز در شهرها، یکی از دلایل اصلی توجه به مفهوم کیفیت زندگی در مطالعات است. کیفیت زندگی یک فرد میزان برخورداری او را نشان می‌دهد، البته نه فقط به چیزهایی که به آنها دست‌یافته است، بلکه تمام گزینه‌هایی که شخص فرصت انتخاب آنها دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت شاخص‌های کیفیت‌زندگی محلات منطقه دو شهر اردبیل از نظر شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی (پرسشنامه) و اسنادی (کتابخانه‌ای) و روش مطالعه و بررسی با توجه به اهداف مورد نظر، موضوع و ماهیت پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری مورد نظر محلات یازده‌گانه منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و با انتخاب 6 شاخص امنیت، بهزیستی فردی و رفاه اجتماعی، اقتصاد، ارتباطات (حمل‌و نقل)، مسکن و محیط‌زیست که با استفاده از آنتروپی شانون وزن‌دهی و برای بررسی وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی از روش saw استفاده شده است همچنین از روش ضریب پراکندگی برای نشان دادن اختلاف و نابرابری بین شاخص-ها‌‌و اینکه کدام شاخص بیشترین نابرابری را دارد، نتایج نشان می‌دهد بین محلات منطقه دو شهر اردبیل از لحاظ برخورداری از شاخص‌های کیفیت زندگی تفاوت زیادی وجود دارد و بیشترین اختلاف و نابرابری مربوط به شاخص بهزیستی‌فردی و رفاه‌اجتماعی می‌باشد.
برنامه ریزی شهری
حسین نظم فر؛ علی عشقی چهاربرج؛ فرامرز منتظری
دوره 5، شماره 19 ، آبان 1395، ، صفحه 7-22
چکیده
سرآغاز عدالت اجتماعی ریشه در عدالت فضایی و محیطی دارد. عدالت فضایی یکی از مقوله‌های برنامه‌ریزی مبتنی بر جغرافیا است که هدف آن تأمین نیازهای ساکنان محدوده‌های جغرافیایی است. پهنه‌های فضایی گسترده استان اردبیل متاثر از بی‌عدالتی فضایی از بعد شاخص های توسعه است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی و سنجش وضعیت عدالت فضایی در توسعه یافتگی ...
بیشتر
سرآغاز عدالت اجتماعی ریشه در عدالت فضایی و محیطی دارد. عدالت فضایی یکی از مقوله‌های برنامه‌ریزی مبتنی بر جغرافیا است که هدف آن تأمین نیازهای ساکنان محدوده‌های جغرافیایی است. پهنه‌های فضایی گسترده استان اردبیل متاثر از بی‌عدالتی فضایی از بعد شاخص های توسعه است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی و سنجش وضعیت عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان‌های استان اردبیل پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل 10 شهرستان استان اردبیل براساس سالنامه آماری 1390 می‌باشد. برای سنجش عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان ها از 40 شاخص موثر توسعه یافتگی استفاده شده است. جهت تعیین اهمیت هریک از شاخص ها از روش آنتروپی شانون و به منظور تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شهرستان ها از دو مدل تاپسیس و ویکور استفاده شده است. از آنجاییکه نتایج حاصل از این دو مدل در مواردی با یکدیگرهمخوانی نداشتند، برای رسیدن به یک اجماع کلی، از روش‌های ادغامی (میانگین رتبه، بردا، کپلند) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تکنیک ادغام نشان می‌دهدکه شهرستان اردبیل با کسب رتبه اول از نظر برخورداری از شاخص‌های توسعه از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردار است. بعد از این شهرستان، شهرستان های خلخال و نمین در وضعیت توسعه یافته، شهرستان های سرعین و کوثر نیمه توسعه یافته، شهرستان های مشگین شهر، پارس‌آباد و نیرکمتر توسعه یافته و شهرستان های مغان و بیله سوار در وضعیت محروم از شاخص های توسعه قرار دارند.
برنامه ریزی شهری
حسین نظم فر؛ فاطمه محمدی؛ ابراهیم زاهدی کلاکی؛ علی عشقی
دوره 5، شماره 17 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 7-20
چکیده
اشتغال و بیکاری از مهمترین مسائلی هستند که برای ایجاد یک جامعه مرفه باید مورد توجه گیرند، زیرا مهمترین شرط برای رشد و توسعه هر جامعه‌ای ایجاد اشتغال است. به همین منظور در برنامه‌های توسعه، کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار به عنوان یکی از محورهای اساسی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی است، با هدف تحلیل ...
بیشتر
اشتغال و بیکاری از مهمترین مسائلی هستند که برای ایجاد یک جامعه مرفه باید مورد توجه گیرند، زیرا مهمترین شرط برای رشد و توسعه هر جامعه‌ای ایجاد اشتغال است. به همین منظور در برنامه‌های توسعه، کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار به عنوان یکی از محورهای اساسی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی است، با هدف تحلیل فضایی و تعیین جایگاه شهرستان‌های استان گلستان به لحاظ برخورداری از شاخص‌های اشتغال انجام گرفته است. در این تحقیق برای دستیابی به اهداف پژوهش از 21 شاخص در زمینه اشتغال استفاده شده است. داده های مورد استفاده از مرکز آمار ایران( سالنامه آماری استان گلستان) تهیه گردید. به منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری Spss ، سطح بندی شهرستان‌ها براساس مدل تصمیم گیری چند معیاره تایج نشان می‌دهد بین شهرستان‌های استان گلستان شکاف و نابرابری زیادی در برخورداری از شاخص های اشتعال وجود دارد و این شکاف و نابرابری از مرکز استان به سمت پیرامون بیشتر می‌شود. سطح بندی شهرستان ها استان گلستان براساس مدل تاپسیس حاکی از آن است که شهرستان‌های گرگان و بندرگز درسطح کاملاً برخوردار، آزادشهر، بندر ترکمن و کردکوی در سطح برخوردار، آق قلا، کلاله، علی آباد، گنبد کاووس، مینودشت و مراوه‌تپه در سطح نسبتاً برخوردار و گمیشان، رامیان وگالیکش در محرومترین سطح قرار گرفته اند. در نهایت جهت رفع نابرابری‌های موجود در زمینه اشتغال در راستای عدالت اجتماعی پیشنهادهایی ارائه شده است.
برنامه ریزی شهری
حسین نظم فر؛ علی عشقی چهاربرج
دوره 4، شماره 15 ، آذر 1394، ، صفحه 113-126
چکیده
در دهه‌های اخیر عدم برنامه‌ریزی و آمادگی برای مقابله با عواقب زلزله در محیط‌های شهری که با تراکم بالای جمعیتی و ضعف زیرساخت‌های کالبدی و اجتماعی روبروست منجر به حجم بالای تلفات انسانی و خسارت‌های مالی شده است. نیاز اولیه آسیب دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک سرپناه می باشد ایجاد مکان های مناسب جهت اسکان موقت سانحه دیدگان بعد از وقوع ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر عدم برنامه‌ریزی و آمادگی برای مقابله با عواقب زلزله در محیط‌های شهری که با تراکم بالای جمعیتی و ضعف زیرساخت‌های کالبدی و اجتماعی روبروست منجر به حجم بالای تلفات انسانی و خسارت‌های مالی شده است. نیاز اولیه آسیب دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک سرپناه می باشد ایجاد مکان های مناسب جهت اسکان موقت سانحه دیدگان بعد از وقوع زلزله امکان پذیری نیست باید قبل از وقوع زلزله، مکان های مناسب را برای آسیب دیدگان زلزله فراهم کرد. تعیین میزان آسیب‌پذیری بافت‌ها شهری یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع زلزله مورد ارزیابی قرار گیرد تا فضاهای بهینه جهت اسکان موقت، بعداز وقوع زلزله های احتمالی پیش بینی شود. هدف پژوهش پیش‌بینی سایت‌های اسکان موقت در شدت‌های مختلف زلزله می‌باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی است داده‌های مورداستفاده از نوع اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که؛ سایت‌های اسکان موقت در زلزله‌ای با شدت 6 مرکالی هشت سایت(پارک ملت، زمین بایر واقع در قسمت جنوبی محله امانیه، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک شهید چمران، پارک ونک، پارک بهشت مادران، باغ قلهک و پارک ارغوان)، در شدت 7 مرکالی چهار سایت (پارک ملت، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک بهشت مادران و باغ قلهک) و در شدت زلزله‌ی 8 مرکالی تنها دو سایت یعنی (پارک ملت و پارک بهشت مادران) به‌عنوان فضاهای بهینه جهت اسکان موقت سانحه دیدگان زلزله پیش‌بینی‌شده است.
حسین نظم فر؛ سهیلا باختر؛ سعیده علوی
دوره 4، شماره 14 ، شهریور 1394، ، صفحه 181-192
چکیده
فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخص‌ها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخص‌ها در سطح دهستان‌های استان کرمانشاه و تعیین میزان برخورداری آنها می‌باشد. روش ...
بیشتر
فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخص‌ها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخص‌ها در سطح دهستان‌های استان کرمانشاه و تعیین میزان برخورداری آنها می‌باشد. روش انجام این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق 85 دهستان از 14 شهرستان استان کرمانشاه است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی سطوح توسعه یافتگی 69 متغیر از فرهنگ آبادیهای سال 1390 استان انتخاب شد، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و رتبه‌بندی و تعیین درجه توسعه‌یافتگی دهستانها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید. یافته‌های تحقیق بیانگر تفاوت در توسعه‌یافتگی در سطح دهستان‌های استان است. به گونهای که از 85 دهستان، 3 دهستان توسعه یافته، 19 دهستان نسبتاً توسعه یافته، 33 دهستان در حال توسعه، 28 دهستان نسبتاً محروم و 2 دهستان در وضعیت محروم از توسعه قرار داشتند، در نهایت برای بهبود و ارتقای وضعیت توسعه دهستانها پیشنهاداتی ارائه گردید.
حسین نظم فر؛ آمنه علی بخشی
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 81-94
چکیده
شناخت نابرابری‌ها و بی تعادلی‌ها در چارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می‌آید. بررسی شاخص‌های صنعتی، اقتصادی و تعیین وضعیت برخورداری مناطق در راستای تعیین راهبردهای ...
بیشتر
شناخت نابرابری‌ها و بی تعادلی‌ها در چارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می‌آید. بررسی شاخص‌های صنعتی، اقتصادی و تعیین وضعیت برخورداری مناطق در راستای تعیین راهبردهای توسعه امری ضروری است. هدف از مقاله حاضر، سنجش نابرابری فضایی توسعه‌یافتگی صنعتی استان خوزستان با استفاده از تکنیک کپ‌لندمی‌باشد. روش این پژوهش، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی–موردی و تحلیلی است. جامعه آماری 24 شهرستان استان خوزستان می‌باشد که با استفاده از شانزده متغیر نرم سازی شده با بهره گیری از مدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه ویکور و الکتر و ادغام نتایج با تکنیک کپ لند به تحلیل و سنجش درجه توسعه یافتگی صنعتی شهرستان‌های استان خوزستان پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اختلاف قابل ملاحظه‌ای از نظر سطوح توسعه‌یافتگی صنعتی بین شهرستان‌های استان خوزستان وجود دارد و شهرستان‌های استان از لحاظ توسعه صنعتی نسبت به یکدیگر در وضعیت مناسبی قرار ندارند. به طوری که 8 شهرستان از مجموع شهرستان‌های استان بسیار برخوردار و برخوردار و بقیه نیمه برخوردار تا بسیار محروم می‌باشند و این نابرابری به دلیل عدم توزیع یکنواخت شاخص‌های صنعتی در استان می‌باشد و لازم است در راستای تامین عدالت فضایی در برنامه ریزی‌ها، شهرستان‌های محروم در اولویت قرار گیرند.
حسین نظم فر؛ علی عشقی چهاربرج؛ مهدی قاسمی
دوره 3، شماره 11 ، آذر 1393، ، صفحه 91-112
چکیده
شهر به‌عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای فرهنگ و تمدن بشری و از فراگیرترین پدیده‌های اجتماعی عصر حاضر است. نگاه از منظر عدالت اجتماعی به شهر، شاید یکی از نگرش‌های بسیار کمیاب و بنیادین محسوب شود. عدالت نوعی سلوک مساوی با افراد است و عدالت فضایی برگرفته از آن یعنی اینکه با ساکنین در هر مکانی باید به‌صورت برابر رفتار شود و هیچ فرد یا ...
بیشتر
شهر به‌عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای فرهنگ و تمدن بشری و از فراگیرترین پدیده‌های اجتماعی عصر حاضر است. نگاه از منظر عدالت اجتماعی به شهر، شاید یکی از نگرش‌های بسیار کمیاب و بنیادین محسوب شود. عدالت نوعی سلوک مساوی با افراد است و عدالت فضایی برگرفته از آن یعنی اینکه با ساکنین در هر مکانی باید به‌صورت برابر رفتار شود و هیچ فرد یا جایی بر افراد و جاهای دیگری برتری نداشته باشد. خدمات عمومی شهر به‌عنوان مهمترین ابزار در دست مدیریت شهری، برای برقراری عدالت فضایی است. با توزیع مناسب این خدمات، شهر می‌تواند به‌عنوان بستر تحقق عدالت فضایی مطرح گردد. در این پژوهش شهر مراغه که همانند سایر شهرهای کشور بستر نابرابری فضایی نواحی در بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری است با هدف ارزیابی چگونگی توزیع این خدمات در نواحی شهری مراغه بر اساس جمعیت نواحی و همچنین سطح‌بندی این نواحی شهری از نظر میزان بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری مورد بررسی و سطح‌بندی قرارگرفته است. روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت توصیفی-تحلیلی است، در این راستا پس از تعیین شاخص‌های تحقیق (آموزشی، فرهنگی، ورزشی، مذهبی، جاذبه‌های فرهنگی، بهداشتی، درمانی،تأسیسات شهری، حمل‌ونقل، اداری، انتظامی و فضای سبز) و محاسبه سرانه آنها، با استفاده از مدل‌های تاپسیس، ویکور و الکتر در چهار سطح؛ کاملاً برخوردار، برخوردار، نیمه برخوردار و محروم، ازلحاظ میزان برخورداری از خدمات عمومی شهری مورد سطح‌بندی قرار گرفتند و در پایان از مدل تلفیقی کاندرست، برای دست یافتن به یک سطح‌بندی واحد استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان‌دهنده این است که نواحی 5 و 2 کاملاً برخوردار، نواحی 3 و 6 برخوردار، ناحیه 1 نیمه برخوردار و نواحی 4 و 7 محروم هستند.
حسین نظم فر؛ آمنه علی بخشی
دوره 3، شماره 9 ، خرداد 1393، ، صفحه 91-104
چکیده
لازمه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شناسایی جایگاه توسعه‌یافتگی مناطق نسبت به یکدیگر است. یکی از شاخص‌های اصلی توسعه، شاخص سلامت و به‌نوعی میزان بهره‌مندی جامعه از خدمات و امکانات بهداشتی و درمانی است. پژوهش حاضر به بررسی میزان برخورداری شهرستان‌های استان خوزستان از لحاظ شاخص بهداشتی-درمانی می‌پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی ...
بیشتر
لازمه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شناسایی جایگاه توسعه‌یافتگی مناطق نسبت به یکدیگر است. یکی از شاخص‌های اصلی توسعه، شاخص سلامت و به‌نوعی میزان بهره‌مندی جامعه از خدمات و امکانات بهداشتی و درمانی است. پژوهش حاضر به بررسی میزان برخورداری شهرستان‌های استان خوزستان از لحاظ شاخص بهداشتی-درمانی می‌پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –موردی و تحلیلی است که در آن 41 متغیر بهداشتی- درمانی با استفاده از مدل‌های الکتر، ویکور و روش‌های ادغام مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتهاند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میزان برخورداری شهرستان‌های استان از لحاظ شاخص بهداشتی – درمانی یکسان نبوده و اختلاف زیادی با یکدیگر دارند، اغلب آنها از نظر شاخص بهداشتی- درمانی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. بنابراین در راستای کاهش شکاف توسعه موجود میان شهرستان‌های استان، شهرستان‌های بسیار محروم، محروم و نیمه برخوردار باید در اولویت برنامهریزیهای مسئولان و متخصصان قرار گیرند.