برنامه ریزی شهری
مهرداد محلوجی؛ احمد خادم الحسینی؛ حمید صابری؛ صفر قائدرحمتی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1400، ، صفحه 7-20
چکیده
رویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان میباشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه به کیفیت شهری می‌باشند، هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر ...
بیشتر
رویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان میباشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه به کیفیت شهری می‌باشند، هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر بر زیست‌پذیری شهری در سکونتگاههای غیررسمی منطقه 14 شهر اصفهان میباشد. روش تحقیق کاربردی و در چارچوب روش‌های توصیفی – تحلیلی قرار می‌گیرد. جهت گردآوری داده‌ها از روش پیمایشی، اسنادی و میدانی استفاده گردیده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از تکنیک‌های آماری PLS و روش تصمیم گیری چند معیاره بهره گرفته شده است. از نتایج بدست آمده در ارزیابی صورت گرفته اینکه شاخص اقتصادی در زیست پذیری شهری با میانگین کل 2.13، از متوسط استاندارد پایین‌تر و از نارضایتی بیشتری در بین ساکنین میباشد. در بین نماگرهای بررسی شده در شاخص اقتصادی، وضعیت سرمایه گذاری در محلات با میانگین 1.8 از کمترین رضایت در بین ساکنین محلات برخوردار میباشد. در عین حال شاخص کالبدی با میانگین کل 2.58 از رضایت بیشتری برخوردار بوده لیکن از متوسط استاندارد کمتر است و در این شاخص نیز نماگر وضعیت برخورداری از خدمات مذهبی با میانگین 3.24 از بیشترین رضایت برخوردار میباشد.
برنامه ریزی شهری
محمد داودی؛ احمد خادم الحسینی؛ حمید صابری؛ امیر گندمکار؛ حجت مهکویی
دوره 10، شماره 37 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 7-20
چکیده
افت کیفیت زندگی شهری براثر شکل‌گیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیست‌پذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌های زیست پذیری مناطق هشت‌گانه شهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی- ...
بیشتر
افت کیفیت زندگی شهری براثر شکل‌گیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیست‌پذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌های زیست پذیری مناطق هشت‌گانه شهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی- پیمایشی بود. بهمنظور گردآوری دادههای پژوهش، از دو شیوة تحلیل اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان بود. جامعة آماری پژوهش، حدود 200 نفر کارشناسان شهر اهواز بودند که 62 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل از آزمون t تک نمونه‌ای استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادههای کمی نشان داد میانگین کل شاخص محیط شهری در شهر اهواز 86/1، تاریخ شهری 9/1، مدیریت شهری 92/1، خدمات و زیرساختهای شهری 20/2 و اقتصاد 76/1 میباشد که در شهر اهواز وضعیت شاخص خدمات و زیرساختهای از بقیه شاخص‌ها بهتر و شاخص اقتصاد از بقیه شاخص‌ها وضعیت بدتری دارد ودر بین مناطق منطقه دو وضعیت بهتری در تمامی مؤلفهها داشت و منطقه 7 وضعیت نامطلوبی در مؤلفه‌های زیست‌پذیری در بین بقیه مناطق داشت.
جغرافیای سیاسی
محمد راحمی؛ حجت مهکویی؛ احمد خادم الحسینی؛ علی شمس الدینی
دوره 9، شماره 33 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 21-36
چکیده
پویایی، تغییر و تحول از ویژگی‌های فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، می‌تواند تقسیم‌بندی فضا به فضاهای کوچک‌تر باشد. موضوع تقسیم‌بندی فضا، در قالب نظام تقسیمات کشوری مطرح می‌شود. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی بنیان‌های آمایش جغرافیایی فضا و عدالت محیطی در فضای جغرافیایی ...
بیشتر
پویایی، تغییر و تحول از ویژگی‌های فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، می‌تواند تقسیم‌بندی فضا به فضاهای کوچک‌تر باشد. موضوع تقسیم‌بندی فضا، در قالب نظام تقسیمات کشوری مطرح می‌شود. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی بنیان‌های آمایش جغرافیایی فضا و عدالت محیطی در فضای جغرافیایی است. از این رو از دیدگاه دانش جغرافیای سیاسی کاربردی، تقسیم‌بندی متعادل فضای کشور در قالب تقسیمات اداری و سیاسی، مقوله‌ای ضروری به نظر می‌رسد. در کشور ما، با توجه به نوع حاکمیت و مقتضیات محیط طبیعی و انسانی، بارها این تقسیم‌بندی‌ها دستخوش تغییر شده و می‌شود. در چارچوب رویکرد فوق، هدف پژوهش حاضر، تحلیل تاثیر مولفه‌های قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان و پیرامون، به سطح یک استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان است. روش کلی مطالعه مبتنی بر روش میدانی به کمک طراحی و تحلیل پرسشنامه صورت گرفته است. در در این راستا به بررسی آماری متغیرهای موثر و میزان تأثیر آن‌ها در ارتقا شهرستان کاشان در سه جامعه آماری مردم بومی (384 نفر)، مسئولین(23 نفر) و کارشناسان جغرافیای سیاسی(17 نفر) اقدام شد. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آنالیز واریانس و آزمون دانکن تحلیل شدند که نشان داد؛ از بین مردم و مسئولین و کارشناسان، پیشنهاد استان شدن شهرستان کاشان، از نظر مسئولین، با رتبه بالا و از دیدگاه کارشناسان با رتبه کمتری است. همچنین به ترتیب الویت، متغیرهای جمعیت، فاصله، دسترسی، حوزه نفوذ، همگنی جمعیت در ارتقا شهرستان کاشان به استان مؤثرند. از سوی دیگر نتایج آزمون دانکن، نشان داد میزان نقش مؤلفه‌های رسمی، قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان در ساکنان آران و بیدگل بیشتر از ساکنان میمه، محلات و دلیجان است و در بین ساکنان نطنز، اردستان و کاشان بیشتر از محلات و دلیجان است.
برنامه ریزی شهری
احمد خادم الحسینی؛ انوشیروان بهرامی
دوره 8، شماره 30 ، مرداد 1398، ، صفحه 33-48
چکیده
ر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری شهر ایذه پرداخته است. روش ...
بیشتر
ر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری شهر ایذه پرداخته است. روش پژوهش به کارگرفته شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان و کارشناسان شهری (شوار و شهرداری) است که بر اساس آخرین سرشماری جمعیت این شهر برابر 122013 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 383 نفر میباشد. برای بررسی دیدگاه شهروندان پرسشنامه‌ای در قالب 5 شاخص از جمله: اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، کالبدی-فیزیکی، سیاسی و زیست محیطی طراحی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل‌های آماری در فضای نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد که پایداری مدیریت شهری مربوط به هر شاخص، کمتر از ارزش میانگین می باشد و سطح معنی داری(sig) نیز تأیید کننده آن است. بنابراین براساس نظرات شهروندان پایداری شاخص های مدیریت شهری در وضعیت نامناسبی قرار دارد. تفاوت بدست آمده از میانگین شاخص ها گویای آن است که پایداری مدیریت شهری از سطح متوسط به پایین است و در وضعیت کنونی مدیریت شهری ایذه مطابق میل هیچکدام از دو گروه شهروندان و کارشناسان نیست.
برنامه ریزی شهری
فرشاد طهماسبی زاده؛ احمد خادم الحسینی
دوره 7، شماره 26 ، مرداد 1397، ، صفحه 17-28
چکیده
شهر و فرا شهری باعث شکل‌گیری عدم تعادل و نابرابری فضایی در شهرها شده است. و این مهمترین مشکل شهر-های امروز است. ضرورت دارد این نابرابری‌ها در بعد فضایی و جغرافیایی در جهت ایجاد محیط آرمانی برای زندگی بهتر بررسی گردد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق شهر اصفهان است. از نظر روش‌شناسی براساس ماهیت از نوع توصیفی _موردی ...
بیشتر
شهر و فرا شهری باعث شکل‌گیری عدم تعادل و نابرابری فضایی در شهرها شده است. و این مهمترین مشکل شهر-های امروز است. ضرورت دارد این نابرابری‌ها در بعد فضایی و جغرافیایی در جهت ایجاد محیط آرمانی برای زندگی بهتر بررسی گردد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق شهر اصفهان است. از نظر روش‌شناسی براساس ماهیت از نوع توصیفی _موردی و تحلیلی است. براساس هدف از نوع کاربردی است. در گردآوری اطلاعات از روش‌های اسنادی، کتابخانه ای و میدانی، و ابزارهای مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه،آرشیوهای اطلاعاتی شهر اصفهان، بررسی نقشه ها، آمارنامه ها، و...استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌های شاخص توسعه انسانی(HDI)-،آزمونهای آمار فضایی،همبستگی فضایی شاخص موران و میانگین نزدیکترین همسایه، و تحلیل‌های ZONAL در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت ترکیبی استفاده شده است. عدم تعادل شاخص های عدالت در منطقه های شهر اصفهان، به وجود آمدن دوگانگی فضایی در فضای هر منطقه از شهر، نابرابری در بین منطقه های شهر اصفهان از جمله نتایج آن می باشد.
برنامه ریزی شهری
عفت جنتی؛ احمد خادم الحسینی
دوره 5، شماره 19 ، آبان 1395، ، صفحه 63-74
چکیده
در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر ...
بیشتر
در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش آماری تی تک نمونه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین زیرشاخص‌ها فقط در دو زیرشاخص کیفیت روابط اجتماعی و سلامت محیطی در محله جلوان میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب(3) است که این نتایج از لحاظ آماری معنادار نمی‌باشد. بنابراین باید عنوان کرد که در هیچ یک از زیرشاخص‌ها میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب نمی‌باشد. این بدان معنا است که در هر سه محله مورد مطالعه زیرشاخص‌های کیفیت زندگی کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج مقایسه شاخص‌ها نیز نشان داد که در هر سه محله مقادیر میانگین محاسبه شده کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج همچنین نشان داد که در بین سه محله مورد مطالعه محله شهشهان بالاترین کیفیت(43/2) و محله ارزنان پایین‌ترین کیفیت(02/2) را دارا می‌باشند. در این میان محله جلوان بین دو محله فوق با مقدار 24/2 قرار دارد.
احمد خادم الحسینی؛ محمدرضا عباسی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 7-18
چکیده
چکیده:
شبکه شهرهای ایران دردهه 30 به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران که ناشی از حاکمیت الگوی برون‌زا بوده است، دچار تغییرات اساسی گردیده است و موجب پیدایش کلان شهرها، گسیختگی یا انفصال درشبکه‌های شهری شده و به مرور زمان و رشد جمعیت و پیامدهای آن ایجاد نخست شهری و افزایش تعداد شهرها بوده است. این گروه از شهرها، جایگاه ...
بیشتر
چکیده:
شبکه شهرهای ایران دردهه 30 به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران که ناشی از حاکمیت الگوی برون‌زا بوده است، دچار تغییرات اساسی گردیده است و موجب پیدایش کلان شهرها، گسیختگی یا انفصال درشبکه‌های شهری شده و به مرور زمان و رشد جمعیت و پیامدهای آن ایجاد نخست شهری و افزایش تعداد شهرها بوده است. این گروه از شهرها، جایگاه یا مرتبه متناسب و کهکشانی خود در نظام سلسله مراتبی به زنجیرهای تغییر دادهاند.
این مقاله به استفاده از مدل‌های کمی به بررسی سلسله مراتب شهری استان آذربایجان غربی میپردازد.
روش پژوهش دراین مقاله کمی - تحلیلی میباشد و با استفاده از نرمافزار Excel و نمودارها برای بررسی و تحلیل اندازه و رشد شبکه شهری استان آذربایجان غربی ترسیم شده است.
نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد 1- نقاط شهری استان دارای روابط منظم و سیستماتیکی در مقایسه با الگوهای مورد انتظار نیستند.2- توزیع فضایی شهرها در سطح نظام شبکه شهری استان آذربایجان شرقی متعادل نیست.